İmam Ali (a.s), kendisinden nakledilen bir hadiste “Allah-u Ekber” kelimesi hakkında açıklamalarda bulunmuş ve onun için yedi mana zikretmiştir.

Allah’ın tüm sıfatları iki şeye döner: Onun hiçbir şeye ihtiyaç duymaması ve tüm varlıkların O’na ihtiyaç duyması.

Bir kez daha on bir ayın sultanı mübarek Ramazan ayı geldi ve yine Yüce Allah bizleri rahmet ve mağfiret sofrasına davet etti. Bu fırsatı ganimet bilmeli ve midemizin yan ısıra tüm azalarımızla oruç tutmalıyız.

Allah hakkı ve kul hakkı veya hakullah ve hakkunnas (Arapça: حق‌اللّه و حق‌الناس), Fıkıh ve hukukta yer alan ünlü iki kavramdır. Allah hakkından maksat, Allah’ın kulları üzerindeki hakları; kul hakkından maksat ise can, mal ve ırz güvenliği dâhil olmak üzere insanların bir birlerine olan haklarıdır. Tüm dini vazifelerin Allah hakkı yönü olduğu gibi bazılarının kul hakkı yönü de vardır.

Zikir ve dua, namazın bütün hallerinde mutlak zikir kastıyla olursa sakıncası yoktur.

Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Ne mutlu, Allah’tan başka hiç kimse haberi olmadan işlediği bir günahtan dolayı Allah korkusundan ağladığı halde aziz ve celil olan Allah’ın kendisine baktığı yüze!"

İslami filozoflar, İmamiyye bilginleri ve mutezile grubu apaçık delillerle Allah’ın varlığının, insanlar tarafından görülemeyeceği kadar yüce olduğunu ispat etmişlerdir. Ama bir gruba göre Kıyamet suresi 23. ayetin zahiri Allah’ın salih kullarının kıyamet günü Allah’ı göreceklerini göstermektedir. Nitekim ayette şöyle buyrulmuştur: “Rablerine bakıp durur.”[2]Şimdi şu soru akla takılmaktadır ki acaba ayette yer alan bakıştan maksat nedir?

Allah Teala’nın adaletine yönelik şüphelerden bir diğeri de dünya hayatında işlenen suçların ahretteki karşılığı olan cezalar arasında uygunluk olmadığı ve dolayısıyla da ahiret cezalarının Allah'ın adalet ilkesi ile bağdaşmadığıdır. Şöyle ki; kısa bir süreden ibaret olan dünya hayatında ve çok kısa bir hayat diliminde işlenen bazı suçlardan dolayı kulun ahirette bu kadar ağır cezalara çarptırılması Allah’ın adalet ilkesiyle bağdaşmayan bir cezalandırma yöntemi olduğu, bunun da Allah'ın adil olmadığının kanıtı olduğu ileri sürülmüştür.

İmam Ali, Allah Resulünün şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Allah Tebareke ve Teâlâ’nın doksan dokuz, yani yüzden bir eksik ismi vardır. Kim onları sayarsa, cennete girer."[1] Hakeza şöyle buyurmuştur: "Allah Azze ve Celle’nin doksan dokuz ismi vardır. Kim Allah'a bu isimlerle dua ederse, duası kabul olur. Kim o isimleri sayarsa[2], cennete girer."[3] Burada Allah’ın 99 isminin tamamını açıklamalarıyla birlikte veriyoruz:

Allah Teala’nın adaletine yönelik insanı çıkmaza sürükleyen bazı şüpheler söz konusudur. Burada bu şüphelerden ikisine değinilecektir: “Allah Teala, insanın fiilleri de dahil olmak üzere, cihanda olan her şeyi ezeli olarak bilmektedir. Allah Teala'nın ilminin tersinin de gerçekleşmesi mümkün olmadığından, isyankarların Allah Teala'nın ilmi doğrultusunda isyan etmeleri gerekir. Aksi taktirde, Allah Teala'nın ilmine ters davranmış olurlar ki, bu muhal ve imkansızdır. O halde insanın fiilleri de dahil olmak üzere, her şey Allah Teala'nın ilmine uygun olarak gerçekleşir. Bu durumda artık insanın kendi seçiminin ve ihtiyarının bir anlamı kalmaz. Demek ki, insan özgür ve muhtar olmayıp, Allah Teala'nın ilmine uygun olarak hareket etmek zorundadır.”

Hiçbir şey Allah’a benzemez, duyularla algılanmaz, insanlarla mukayese edilmez. Uzaklığında yakın, yakınlığında uzaktır. Her şeyin üstündedir. Bir şey O’nun üstündedir denemez. Her şeyin önündedir; ama Onun önü vardır denemez. Varlıkların içindedir; ama bir şeyin bir şeye girmesi gibi değil. Varlıkların dışındadır; ama bir şeyin bir şeyden çıkması gibi değil. Bu niteliklere sahip olan Allah'ı tenzih ederim. Ondan başkası da bu niteliklere sahip değildir. O, her şeyin başlangıcıdır. Gözle görülmez, elle tutulmaz, beş duyu organıyla algılanmaz. Zihinler O'nu kavrayamaz, zamanın geçmesiyle yıpranıp eksilmez, akıp giden zamanlar O'nu değiştirmez...

Selman-ı Farisî'ye dayandırılan uzun bir hadiste Resulullah’ın (sallallahu aleyhi ve âlih) vefatından sonra Hıristiyanların lideri “Caslik” yüz kişiyle birlikte Medine’ye gelerek Ebu Bekir’e bazı konular hakkında sorular sordu. Onlara cevap veremediğinden onları Emirü’l Müminin’e Hz. Ali’ye (aleyhi selâm) yönlendirdiler. Onlar, sorularını sorarak cevaplarını aldılar. Caslik’in sorduğu sorulardan biri de şuydu: “Allah’ı Muhammed’le mi, yoksa Muhammed’i Allah Azze ve Celle’yle mi tanıdın?” Ali b. Ebu Talib (aleyhi selâm) şöyle buyurdu: “Allah’ı Muhammed’le (sallallahu aleyhi ve âlih) tanımadım, bilâkis Muhammed’i yaratıp onda uzunluk ve genişliği meydana getirdiğinde Allah Azze ve Celle’yle tanıdım. Sonra…

İbn-i Sina'nın sıddıkîn delili diye adlandırdığı imkan metodunu, ünlü İranlı filozof Sadr-ül Müteallihin Molla Sadra, Vacib-ül Vücud'un ispatında doğru bir delil olarak kabullenmesiyle birlikte; onu sıddıkîn delili olarak görmediğini ve asıl sıddıkîn delilinin kendi ispat metodu olduğunu öne sürmüştür. Şimdi gelmiş geçmiş en büyük İslam Filozofu olan Molla Sadra’nın sıddıkîn delilini nasıl açıkladığını görelim. Ancak daha önce o delilin dayalı olduğu bazı felsefi ilkeleri bilmemiz gerekiyor:

Muhammed b. Marid şöyle rivayet etmiştir: Ebu Abdullah’a (İmam Cafer Sa­dık aleyhi selâm) Allah Azze ve Celle’nin "Rahman, arş'a istiva etmiştir."[1] (Ta-ha, 5)” ayetinin anlamı soruldu. Buyurdu ki: “Her şeye karşı eşit konumdadır. Bir şey başka bir şeye göre O'na daha yakın değildir.” Abdurrahman b. Haccac şöyle rivayet etmiştir: Ebu Abdullah'a (İmam Cafer Sadık aleyhi selâm), "Rahman, arş'a istiva etmiştir." ayetini sordum. Buyurdu ki: “Her şeyde eşit konumdadır. Bir şey başka bir şeye göre O'na daha yakın değildir. Uzak bir şey O'na uzak olmaz ve yakın bir şey O'na yakın olmaz. Her şey O'na göre eşit konumdadır.”

Es- Sekuni, Ebu Abdullah’tan (İmam Cafer Sadık aleyhi selâm) o da babalarından şöyle nakletmekte: Nebi (sallallahu aleyhi ve alih) bir yerden geçerken bir kişinin gökyüzüne bakarak dua ettiğini gördü. Allah Resulü ona “gözlerini kapat, çünkü asla onu göremezsin diye buyurdu.”