Haşdi Şabi veya Irak gönüllü halk güçleri

Ehlibeyt (a.s) Haber Ajansı ABNA - Haşdi Şabi veya Irak gönüllü halk güçleri (Arapça: ألْحَشْدُ الشَّعْبي), IŞİD terör örgütü tarafından Irak şehirlerine düzenlenen saldırılara karşı koyması için Iraklı sivil halk tarafından 2015 yılında oluşturulan yarı askeri, milis ve paramiliter (sivil ve gönüllülerden oluşan ve devlet tarafından desteklenen silahlı oluşumlar) bir güçtür. Irak Haşdi Şabi için Türkiye’de Anadolu topraklarının Yunan, İngiliz, Fransız, İtalyan ve Ermeni birliklerince işgal edildiği dönemde doğan “Kuvay-i Milliye” gibi ‘milli bir direniş örgütüdür’ denmesi yerinde olacaktır. Haşdi Şabi teşkilatı, Irak devleti ve Irak dini otoritesi Ayetullah Sistani’nin isteği üzerine Necef’te Ordunun yanında askeri bir güç olarak kurulmuştur. Haşdi Şabi içinde Iraklı tüm kabile, aşiret ve her mezhep ve etnik kökenden güçler bulunmaktadır.

Arapça’da “haşd” sözcüğü topluluk, grup ve cemiyet^[1] anlamına, “şab” sözcüğü ise günümüz Arapçasında kendine özgü katılımıyla halktan bir grup anlamına gelmektedir. Bu terim, günümüzde Irak gönüllü halk güçleri için kullanılmaktadır.

Oluşumunun Arka Planı

Ana Madde: IŞİD

IŞİD’in temelleri 2004 yılında el-Kaide terör örgütü liderlerinden Ürdünlü terörist başı Ebu Musab ez-Zerkavi tarafından Irak’ta atıldı. Iraklı masum Şii sivil halka karşı terör eylemleri düzenleyen örgüt, cami, mescit, hüseyniye ve pazar yerlerini bombalayarak on binlerce masum sivili katletti. Kurulduğunda adı “IİD” (Irak İslam Devleti) olan örgüt, sonralardan adını IŞİD (Irak ve Şam İslam Devleti) olarak değiştirerek Suriye’de de terör eylemlerinde bulunmaya başladı.

Suriye devletine karşı Amerika, İsrail, Suudi Arabistan ve Katar başta olmak üzere bazı ülkelerce başlatılan iç savaşta desteklenen muhalif (terör) örgütleri, bu ülkede gün geçtikçe güç kazanarak büyüdü. Suriye devletine karşı başlatılan bu kanlı iç savaşta gerici Arap ülkeleri, Amerika, İsrail ve batılılarca her türlü desteği gören muhalif (terör) örgütleri, her geçen gün büyüyerek başlı başına bir güç olmaya başladılar. Emperyalist güçlerce Suriye devletine karşı her türlü finans, silahlı ve askeri desteği gören terör örgütleri daha sonra kendi aralarında güç mücadelesine girerek birbirleriyle iktidar kavgasına tutuştu. Sonunda IŞİD terör örgütü el-Kaide ve Nusra Cephesi gibi terör örgütlerinden ayrılarak bu örgütlerden bağımsız olarak hareket etmeye başladı. 2013 yılında adını IŞİD (Irak ve Şam İslam Devleti) olarak değiştiren örgüt, 9 Haziran 2014 yılında Irak’ın kuzeyine saldırarak Musul şehri ile bazı bölgeleri işgal etti.^[2] Ardından Irak’ın başkenti Bağdat başta olmak üzere gözünü tüm Irak şehirlerine dikti. IŞİD işgal girişimiyle birlikte camiler, mezarlıklar ve türbeler başta olmak üzere kutsal mekanları bir bir tahrip etmeye başladı. Hz. Yunus (a.s), Hz. Cercis (a.s)(İsrailoğullarına gönderilen peygamberlerden biridir), Hz. Şit (a.s) (Hz. Adem’in oğlu ve dünyadaki ikinci peygamberdir) ve Yahya bin Zeyd’in Kufe kırsalında bulunan türbelerini havaya uçurdu.^[3][4]

Bu durum, Amerika işgalinden sonra büyük bir yıkımla karşı karşıya kalan Irak’ta tam bir kaos yaşanmasına neden oldu. Ülkenin IŞİD tarafından tamamen işgal edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalmasının ardından Irak devleti, kurtuluş savaşı yıllarında Türkiye’de kurulan “Kuvay-i Milliye” benzeri gönüllü halk güçlerinin kurulmasının gerekli olduğu kanaatine vardı.

Haşdi Şabi’nin Oluşumu

Haşdi Şabi’nin temelleri, üç aşamada atıldı:

Irak Başbakanının Talimatı

Dönemin başbakanı Nuri el-Maliki, aynı zamanda Irak Silahlı Kuvvetler komutanı görevini de üstlenmekteydi. IŞİD’in Bağdat’a yönelik saldırısına karşı koyması ve IŞİD tehlikesine karşı koyması için Irak’ta gönüllü halk güçlerinin kurulması için talimat verdi. Başbakan tarafından verilen bu talimatın ardından, başta askeri tecrübe ve deneyime sahip kişiler olmak üzere halk güçlerince Haşdi Şabi’nin temelleri atıldı ve IŞİD’e karşı savaşmaları için savaş meydanına indiler.^[5]

Ayetullah Sistani’nin Fetvası

Haşdi Şabi faaliyetlerine başladıktan üç ay sonra Iraklı dini merci Ayetullah Sistani, cihadın kifai vacip olduğuna dair fetva vererek, savaşabilecek gücü olan herkesi davet ederek Irak ordusunun yanında IŞİD’e karşı mücadele etmesini istedi. Bu fetva, bir yandan halkın Haşdi Şabi’ye katılması konusunda teşvikte önemli bir rol oynamış ve öte yandan ona meşruiyet kazandırmıştır.^[6]

Yasal Meşruiyeti

2015 yılında bakanlar kurulu toplantısında alınan kararla Haşdi Şabi, başbakana bağlı resmi bir kuruluş olarak kabul edildi. Haşdi Şabi, Irak Silahlı Kuvvetlerin bir parçası sayılarak Irak Silahlı Kuvvetler Komutanlığına bağlı resmi bir örgüt unvanı ile meşru, devlet ve parlamento çatısı altında faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu doğrultuda Irak devleti, bakanlıklara ve devlet kuruluşlarına, Haşdi Şabi’yle güçlü etkileşim ve teamülde bulunmaları için gerekli genelgeleri yayınlamıştır.^[7]

Yapısı

Haşdi Şabi’nin sayısı hakkında 100 binden 2,5 milyona kadar olmak üzere farklı rakamlar zikredilmiştir. Sünni, Şia ve Hıristiyanlar gibi tüm dini gruplardan ve yine Arap, Kürt veTürkmen olmak üzere tüm etnik kökenden gruplar Haşdi Şabi içinde bulunmaktadır. Haşdi Şabi’yi teşkil eden güçler iki kısımdır:

Silahlı gruplardan bazıları şunlardır:

Komuta Kademesi

Kazanımları

Irak gönüllü güçleri, IŞİD kuşatması altında tutulan bir çok kuşatmanın kırılması ve şehirlerin kurtarılması için verilen savaşlarda etkin bir rol üstlenmiştir. Samarra ve Türkmen şehri Amirli kuşatmalarının kırılması ve Beyci, Felluce, Ramadi, Musul’un güneyi,Selahattin, el-Anbar ve sonralardan adı Cufr nasr diye ünlenen Bağdat'ın altmış kilometre güneybatısındaki Cufr Sahr şehir ve bölgelerinin özgürlüğüne kavuşturulmasında büyük bir rol üstlenmiştir. Haşdi Şabi, “Lebbeyk Ya Resulullah 1 ve 2” operasyonları gibi bir çok önemli operasyona katılmıştır. Haşdi Şabi’nin inkar edilmez başarıları, Haşdi Şabi’ye düşmanlığı ve husumetiyle bilinen Amerika tarafından bile itiraf edilmiştir.^[9]

İstatistikler

• Irak gönüllü halk güçleri, 2015 yılının sonuna kadar vatanları için 4 binin üzerinde şehitve 8 binin üzerinde yararlı vermiştir.^[10]
• Gönüllü halk güçlerinin sayısal dağılımında, Basra şehri en büyük katılımla birincidir. Yayınlanan bazı raporlara göre 2015 yılının ortalarına kadarki Basra’dan katılım sayısı 700 binin üzerindedir.^[11]
• Haşdi Şabi, kuruluşundan 550 gün sonra (2015 yılında), Irak’ın 19 şehrini özgürlüğüne kavuşturmuş ve Irak şehirleri arasındaki 52 karayolunun ulaşımını sağlamayı başarmıştır. Irak topraklarının 17.500 metrekarelik bir bölümünü (IŞİD’in işgal ettiği toprakların üçte birini) özgürlüğüne kavuşturmuştur.^[12]

Kaynakça