Ehlibeyt (a.s) Haber Ajansı ABNA - Kuba Mescidi (Arapça: مسجد قباء); İslam tarihinde Allah Resulünün eliyle inşa edilen ilk mescittir. Kur’an’da Tevbe suresinin 108 – 109. ayetlerinde bu mescitten söz edilmiştir.[1]
Konumu
Medine’ye 6 km uzaklıktaki Kuba mescidi, Kuba köyünde bulunmaktadır. Günümüzde bu mescit ve Kuba köyü Medine şehrinden sayılmaktadır. Bu mescide Kuba köyünün yanında bulunmasından dolayı Kuba mescidi adı verildiği zikredilmiştir. Kuba köyü de adını köyün içinde bulunan ve Kuba adıyla bilinen kuyudan almıştır.[2]
Kuba Köyünün Coğrafi ve İklim Koşulları
Coğrafi yapısı kare şeklinde olan Kuba köyünün yüzölçümü 1225 km2’dir. Medine şehri suyunu bu köyden temin etmektedir. Bol su kaynaklarının bulunmasından dolayı çok sayıda bağ ve bahçeye sahip olan bu bölgenin çok güzel ve hoş havası vardır.[3]
Peygamberin (s.a.a) Kuba’ya Girişi ve Mescidin Yapımı
Allah Resulü (s.a.a) hicretin birinci yılı Medine’ye varmadan önce Kuba bölgesi halkının isteği üzerine bu mescidin yapılmasını emretti. Resulü Kibriya’nın (s.a.a) Rebiyülevvel ayının on ikisi[4] veya on dördü pazartesi günü Kuba köyüne girdiği ve burada kaldığı bir hafta içinde de Müslümanların yardımıyla bu mescidi inşa ettiği nakledilmiştir.[5] Bazı kaynaklarda bu mescidin Ammar’ın önerisi üzerine yapıldığı belirtilmiştir.[6] Bazı kaynaklarda ise Ammar’ın bu mescidin yapılmasında ön ayak olduğu ve bundan dolayı da onun İslam tarihinde ilk mescit yapan kişi olduğu zikredilmiştir.[7]
Faziletleri
- Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Her kim evinde abdest aldıktan sonra Kuba Mescidine gider ve orada iki rekat namaz kılarsa umre sevabı alır.”[8]
- Kuba mescidinin Hz. Peygamber (s.a.a) nezdinde özel bir önemi vardı. Öyle ki bir rivayette, Allah Resulünün (s.a.a) Medine’de bulunduğu zamanlar her hafta cumartesi günü yaya veya binekle namaz kılmak için Kuba mescidine geldiği nakledilmiştir.[9]
Restorasyonlar
Kuba mescidi Osman b. Affan’ın hilafeti zamanında restore edilmiş ve genişletilmiştir.
Bu mescide dair yapılan ikinci restorasyon Ömer b. Abdulaziz döneminde yapılmış ve uzun yıllar da böyle kalmıştır.
Hicri kameri 555 yılında Zengi’lerin Musul veziri Cemaluddin İsfahani’nin emriyle mescitte yeniden tadilat yapılmıştır.
Aynı şekilde hicri kameri dokuz ve onuncu asırda da mescidin bazı bölmeleri restore edilmiştir.[10] Osmanlı hükümeti döneminde de tadilatlara uğrayan Kuba mescidi, Suudi hükümeti döneminde ise genişletilerek birkaç katına ulaşmıştır.
Günümüzde Kuba mescidinin, her birinin üzerinde kubbesi olan birçok revakı vardır.[11]
Kur’an’da Kuba Mescidi
Müfessirlerin çoğunun görüşüne göre Tevbe suresinin 108. Ayetindeki, takva üzere kurulan ve namaz kılmak için uygun olan yerden kasıt Kuba mescididir.
لَا تَقُمْ فِیهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوَیٰ مِنْ أَوَّلِ یوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ أَن یتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ﴿۱۰۸
(Tercüme: Asla orada namaz kılma! Şüphesiz, ilk günden takva üzere kurulan mescit, içinde namaz kılmana daha layıktır. Orada, arınmayı seven kişiler vardır. Allah arınanları sever.)
Tevbe suresinin bu ayeti Kuba mescidi için iki önemli özellik zikretmektedir: Birincisi, bu mescitte namaz kılmanın uygunluğu ve ikincisi ise bu mescitte arınmayı sevenlerin varlığı.[12]
Kaynakça
- Yukarı git↑ Allah Teala şöyle buyurmaktadır: “Asla orada namaz kılma! Şüphesiz, ilk günden takva üzere kurulan mescit, içinde namaz kılmana daha layıktır. Orada, arınmayı seven kişiler vardır. Allah arınanları sever. (İşlerinin) binasını Allah'tan çekinmek ve O'nun hoşnutluğunu kazanmak üzere kuran mı daha iyidir, yoksa binasını çökmek üzere olan bir uçurumun kenarında kurup da o uçurumla cehennem ateşine yuvarlanan mı? Allah, zulmeden topluluğu hidayete erdirmez. (Tevbe Suresi, 108 - 109)
- Yukarı git↑ Abdulgani, el-Mesacidu’l Eseriyye fi’l Medineti’n Nebeviyye, s. 25 ve Behram Neseb, Ustuvaneyi Nur, s. 10.
- Yukarı git↑ Behram Neseb, Ustuvaneyi Nur, s. 11 - 12.
- Yukarı git↑ Mes’udi, Murucu’z Zeheb, c. 1, s. 634.
- Yukarı git↑ Kaidan, Tarih ve Asarı İslamiyi Mekke-i Mükerreme ve Medineyi Münevvere, s. 226.
- Yukarı git↑ Es-Sıddıki, Husnu’l Benna fi Fazli Mescidi Kuba, s. 34.
- Yukarı git↑ Caferiyan, Asarı İslamiyi Mekke ve Medine, s. 201.
- Yukarı git↑ İbn Kesir, el-Bidaye ve’n Nihaye, c. 3, s. 210.
- Yukarı git↑ İbn Sa’d, Tabakat, c. 1, s. 189.
- Yukarı git↑ Muhammed Bakır Necefi, Medine Şinas, s. 14 - 16.
- Yukarı git↑ Kaidan, Tarih ve Asarı İslamiyi Mekke-i Mükerreme ve Medineyi Münevvere, s. 195.
- Yukarı git↑ Ebu’l Futuh Razi, Ravhu’l Cinan ve Ruhu’l Cenan, c. 6, s. 11, Tabatabai, el Mizan, s. 618; Seyyid Kutub, Fizilali’l Kur’an, s. 305.
