AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Pazartesi

21 Kasım 2022

17:15:31
1325104

BM kararının Taliban'ı tanıma şartları

BM Genel Kurulu'nun 116 lehte oyla onaylanan son kararı Taliban hakimiyetinin tanınması için şartları belirledi.

Bu kararda, Taliban hükümetinin Afganistan'ın resmi hükümeti olarak tanınması, başta kadınların eğitim ve çalışma hakkı olmak üzere insan haklarının sağlanması, azınlık haklarının sağlanması, kapsayıcı bir hükümetin kurulması gibi koşullarla ilişkilendirilmiştir. Bu bağlamda terör örgütleriyle mücadele de bu şartlar arasında görülmektedir. Bu karar için yapılan oylamada aralarında Rusya, Çin ve Pakistan'ın da bulunduğu çok sayıda ülke çekimser kaldı ve yaklaşık 70 ülke de oylamaya katılmadı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun, Taliban'ın Afganistan'daki yönetiminin resmi olarak tanınması için bu organın koşullarına ilişkin kararı, bu grupla nasıl başa çıkılacağı konusunda uluslararası bir fikir birliği göstergesi olabilir. Geçtiğimiz yıl uluslararası topluluk, Taliban hükümetinin Afganistan'daki kadın ve azınlıkların haklarına saygı duyan kapsayıcı bir hükümet kurması gerektiğini vurgulasa da bu grup, bu uluslararası talebe kayıtsız kalıyor. Aslında bu ülkenin insanları da aynı yönde taleplere sahip olsa da bu talep göz ardı edilmiştir. Geçtiğimiz günlerde Taliban'ın dışişleri bakanlığı sözcüsü, Moskova'nın Afganistan konulu toplantısında kapsamlı bir hükümet kurulması gereğine vurgu yapan açıklamaya yanıt vermiş ve bu ülkenin mevcut yönetiminin kapsayıcı olduğunu ilan etmişti.Taliban dışişleri bakanlığı yetkilisinin bu tutumu, Afgan halkının ve uluslararası toplumun tüm etnik grupların hükümet kurma sürecine katılımına zemin hazırlama talebine rağmen, bu grubun böyle bir talebi kabul etmediğini, ayrıca bu ülkenin mevcut yönetiminin etnik grupları ve dini grupları temsil ettiğine inandığını gösteriyor. Taliban Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün böyle bir yaklaşımı, bu grubun Afganistan halkının ve uluslararası toplumun istediği, tüm etnik grupların katılımını ve varlığını garanti eden bir hükümet kurma modelini kabul etmediğini bir kez daha kanıtladı. Taliban kendisini tek otorite olarak görüyor ve bu açıkça ortada olan bir gerçektir. Afganistan'da hükümetin oluşumunda tek otoriter gücün Taliban olması gerektiğine de doğrudan destek sağlıyor. Taliban hükümeti geçtiğimiz günlerde Moskova'nın Afganistan konulu toplantısını memnuniyetle karşılasa da bu ülkede kapsamlı bir hükümet kurulması konusuna olumlu bir tepki göstermedi.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararının yayınlanmasının ve Taliban'ın Afganistan'daki yönetiminin resmi olarak tanınmasına ilişkin koşulların ortaya çıkmasının ardından, bu grubun bu kararın hükümleriyle yüzleşmesinin sonuçlarına ilişkin iki senaryo söz konusu olabilir. İlk senaryoda, Taliban hükümetinin BM Genel Kurulu kararında öngörülen şartlara uymayı kabul etmemesi ve kapsamlı bir hükümet oluşumunu ve gündeme getirilen diğer konuları uygulamamasıdır ki böyle bir durumda, uluslararası toplum Taliban'ı resmi olarak tanımamaya karar vereceği öngörülebilir. Buna ek olarak, bu grup daha fazla yaptırımla karşılaşacak ve uluslararası izolasyonla daha somut bir şekilde karşı karşıya kalacaktır.

Ayrıca ülkelerin Taliban hükümeti ile işbirliği yapma konusundaki isteksizliği Afganistan'daki ekonomik, siyasi ve sosyal krizleri daha da derinleştirecektir. Afganistan'da milyonlarca insanın yoksulluk ve açlık riskiyle karşı karşıya kalacağına dair uluslararası uyarılar dikkate alındığında mevcut durum ve ekonomik krizler ve sorunlar şiddetlenmeye devam edecektir. Bu ülkede geçim sıkıntısına yol açacağı da şimdiden söylenebilir. İkinci senaryoda; Taliban hükümeti, uluslararası toplumun şartlarını ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararından çıkanları ve öne sürülenleri kabul etmelidir. Bu durumda, Afganistan'daki zor durumu değiştirme olasılığı netleşecek ve bu ülkenin iletişimini kolaylaştıracaktır. Uluslararası toplum, Afgan halkının işlerinde bazı alanlarda yardımcı olabilecek ve kesin olarak bu ülkenin durumu belli seviyede iyiye gidecektir.

342/