AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Pazar

15 Ocak 2023

16:47:29
1338592

Libya'da anayasa hazırlama ve seçimler düzenleme sürecinin devam etmesi

Seçimlerin yapılması ve halkın oyuna ve demokrasiye dayalı bir hükümet kurulması, Libya halkının en temel talebi ve bu ülkedeki siyasi krizin sona erdirilmesinin en önemli yolu olarak tanımlanıyor.

Bu bağlamda, birçok istişare ve müzakereden sonra nihayet bu ülkenin siyasi sistemi formüle edildi.

Libya hükümetinin Yüksek Konsey Başkanı Halid el-Maşari, bu ülkenin gelecekteki siyasi sisteminde siyasi dengenin sağlanması için yasama organının iki meclisten oluşacağına işaret ederek, şunları söyledi: "Temsilciler Meclisi Bingazi'de olacak ve Senato Trablus'ta olacak."

Anlaşmaya göre hukuk kuralı yerine 180 madde yerine sadece 67 maddeden oluşan bir anayasal belge olacak. Bu belgeye göre yürütme erki, cumhurbaşkanı ve kabineden oluşur ve cumhurbaşkanı da başbakanı atar. Ayrıca, bu belgenin açıklanan hükümlerine göre, hakkında mahkeme kararı bulunan hiç kimsenin cumhurbaşkanlığı seçimine aday olma hakkı yoktur. Ayrıca, askeri ve sivil mevkideki kişilerin cumhurbaşkanlığı seçimine kaydolmadan önce makamından istifa etmesi gerekiyor.

Bu belgenin içeriği henüz tam olarak detaylı olarak açıklanmasa da, bu anlaşmaya varılması Libya'da seçimlerin yapılması için önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Libya daha önce, şiddetli gerilimler ve siyasi partilerin seçim yasaları üzerinde anlaşmaya varamaması nedeniyle Aralık 2021'de genel seçimler düzenleyememişti. Libya uzun süredir büyüyen bir siyasi krizle karşı karşıya. Libya parlamentosunun geçen Mart ayında Tobruk'ta güven oyu verdiği Fethi Paşağa başkanlığında ve BM dennetimi altında yapılan ve varılan siyasi anlaşmalara göre  kurulan El Dübeybe başkanlığında Milli Birlik hükümeti olmak üzere iki hükümetin ülkede faaliyet göstermesi seçimleri düzenlemek için anlaşmaya varılmasını da engellemişti.  

Ayrıca seçim adaylarının içinde bulundukları koşullar ve haklarında net ve yeknesak kuralların olmaması da Libya'da seçimlerin ertelenmesine neden olan diğer unsurlar arasında yer aldı. Libya Başkanlık Konseyi Başkanı "Muhammed el-Manfi" bu bağlamda şunları söylüyor: "Libya krizinin çözümü ancak milli ruhun diriltilmesi, zararların tazmini ve akılcılığa dönüş ile mümkündür."   Aslında Libyalı gruplar, eski diktatör Muammer Kaddafi'nin devrilmesinin üzerinden yaklaşık 12 yıl geçtikten sonra Libya'daki siyasi krizi sona erdirmek için kesin bir çözüme ulaşmaya çalışıyor. Bu mesele, bu ülkenin siyasi şartlarından kaynaklanmaktadır; yabancı ülkelerin varlığı ve müdahalesi ile  katılım risklerinin arttırılması; ayrıca terör gruplarının varlığı ve faaliyetlerindeki artış, Libya siyasi arenasındaki tüm aktörler için ciddi bir endişe kaynağı haline geldi.

Libya Ulusal Ordusu Komutanı Halife Hafter de bu ülkenin içinde bulunduğu durumdan çıkabilmesi için bir yol haritası ve özgür, adil ve şeffaf seçimler yapılmasını talep ederken, Libya'nın bütünlüğüne ve ulusal varlığının korunmasına vurgu yaptı. Milli egemenliğin zedelenmemesinin altını çizdi. Ayrıca ülkenin petrol gelirlerinin adil ve ayrımcılıktan uzak bir şekilde dağıtılmasını talep etti. Görünen o ki Libya seçimlere bir adım daha yaklaştı. Bu seçimin aksamalarla tekrar ertelenmesi olası bir durum olsa da ancak herkes Libya'daki durumun artık dağılma riskinin olduğu noktada daha kritik hale geleceğini biliyor.  BM Genel Sekreteri'nin Libya özel temsilcisi "Abdullah Batili" bu bağlamda uyarıda bulundu ve "  Libya kurumları tehlikeli bir meşruiyet kriziyle karşı karşıya ve bu meşruiyetin her alanda yeniden tesis edilmesi çok önemli." diye hatırlatmada bulundu. 

342/