İran Dışişleri Bakanı Ekonomi Diplomasisinden Sorumlu Yardımcısı Mehdi Seferi, İran ve Çin İş Oturumu'nda yaptığı konuşmada, İran cumhurbaşkanının Çin ziyaretinin iki ülkenin ortak projeleri, ticari ve ekonomik iş birliğininin uygulanışını hızlandırabileceğini belirtti.
İran ile Çin geçen senelerde savunma, ekonomi ve siyaset alanlarında ilişkilerini geliştirmiştir. İki ülke arasında Mart 2021'de imzalanan 25 Yıllık Stratejik Belge, bu sürecin tamamlanması adına önemli bir adım sayılıyor. Bu belge, iki ülkenin siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda uzun vadeli iş birliği rotasını çiziyor.
Çin, 29.2 milyon ton ağırlığında ve 25.3 milyar dolar değerinde en fazla ticareti İran ile geçen 10 ayda gerçekleştirmiştir. Ayrıca, aynı sürede Çin, İran'dan 12 milyar 806 milyon dolar değerinde mal alımı ile İran'ın 143 ülkeye yaptığı ihracat arasında ilk sırada yer aldı. Bu rakam geçtiğimiz seneye göre yüzde 10 oranında artış gösteriyor. İran'ın Çin'den ithalatı 12 milyar 698 milyon dolar değerinde oldu.
İran'ın çok taraflılık, Doğu'ya bakış, Şanghay'a üyeliği, Asya ülkeleriyle İran'ın uluslararası iş birliği, İran'ın Çin ile tarihî münasebetleri alanlarındaki politikaları, İran'ın Çin ile ticaretinin artmasına sebebiyet veren etkenler arasında yer alıyor.
İran ve Çin'in ekonomik ve ticaret hacmine ve iki ülkenin iyi münasebetlerine göre, Çin'in İran'daki projelere yatırımının artması bekleniyor. Çin geçen sene yaklaşık 200 milyon dolar İran'daki projelere doğrudan yatırım yaparak, Rusya, BAE ve Türkiye'den sonra en fazla yatırımı İran'da gerçekleştirmiş oldu.
İran ve Çin şimdiye kadar stratejik belgeyi hayata geçirmek için ortak yatırımlar, petrol ve doğalgaz, bankacılık ve finans, ulaştırma ve transit ve de limanlar alanlarında birkaç anlaşmaya imza atmıştır. Cumhurbaşkanı Reisi'nin Çin mevkidaşı ile görüşmede bu anlaşmaların kesinleşmesi bekleniyor.
Kuşkusuz, İran'ın doğu-batı, kuzey-güney koridorları gibi altın bir kavşak noktada yer alan ve eşsiz coğrafi potansiyel ve imkânlara sahip olarak, Çinliler'in takip ettiği "bir Kuşak-Bir Yol" projesi için önemli sayılıyor.
İran'ın enerji, ulaştırma ve transit, ticaret ve yatırım alanlarındaki geniş çaplı potansiyel ve imkânları, İran ve Çin'in ekonomik ilişkilerinin derinleşmesi ve pekişmesi için çok uygun bir zemin sağlayabilir.
Çinli hocalardan Ju Yungbiao bu bağlamda yaptığı değerlendirmede, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi'nin Çin'e yaptığı ziyaretine işaretle, bu ziyaretin İran ve Çin'in ilişkilerinde oldukça önemli bir yükselişe yol açabileceğini, iki ülkenin Bir Kuşak-Bir Yol projesi ve Şanghay İş Birliği Örgütü çerçevesinde iş birliğinin, İran ve Çin iş birliği için daha fazla ortam sağlayabileceğini ve ilişkilerin yeni bir aşamaya evrilebileceğini kaydetti.