AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Salı

18 Nisan 2023

12:37:43
1359135

Çin’in İran görüşlerini onaylayan Afganistan çözümü

Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Qin Gang Semerkant’ta düzenlenen Afganistan komşuları 4’lü oturumun ardından yaptığı açıklamada Afganistan’ın hali hazırda iç ve dış politikalarını ayarlama ve değiştirme konusunda önemli bir aşamada olduğunu, Uluslararası toplumdan, özellikle de komşu ülkelerden acilen daha fazla ilgi ve desteğe ihtiyacı olduğunu belirtti.

Qin Gang, Afganistan'daki durumun iyileştirilmesine yardımcı olmak için dört maddelik bir teklif sunarak, ilgili tarafların iyi komşuluk ve karşılıklı yardımlaşma ruhu içinde hareket etmesi gerektiğini, Afganistan'ın sorunların ve zorlukların üstesinden gelmesine ve sürdürülebilir kalkınmaya ulaşmasına yardım etmede önayak olmaları gerektiğini vurguladı. 

Çin'in ilk önerisi, Afganistan'daki terörist güçlerle karşı karşıya gelmeyi ve oluşum temellerini yok etmeyi vurgulamaktı. Bu bağlamda terörle mücadele, uyuşturucuyla mücadele ve mülteciler konusunda bölgesel iş birliği güçlendirilmeli ve terör unsurlarının sınırlardan kaçarak güçlerini artırmalarını ve kaos yaratmalarını etkin bir şekilde önlemek gerekir. 
Çin'in ikinci önerisi, Amerika'dan Afganistan'a karşı yükümlülüklerini yerine getirmesini, Afganistan'a yönelik tek taraflı yaptırımları derhal iptal etmesi ve bu ülkenin varlıklarını iade etmesini talep etmektir.
Üçüncüsü, Afgan Taliban'ından, Afganistan'ın bağımsızlığına, egemenliğine ve ulusal haysiyetine saygıya dayalı kapsayıcı bir hükümet kurma talebidir.
Çin’in dördüncü önerisi Afganistan'ın bölgesel iletişim ağının bir parçası olması ve ekonomik bütünleşme sürecinin ve ülkenin sürdürülebilir ve benmerkezci gelişme kabiliyetinin artması için bölge ülkelerinin Afganistan ile ilgili pratik işbirlikleri yürütmesi gereğidir.
Çin'in dört önerisi, İran İslam Cumhuriyeti'nin daha önce önerdiği ve Afganistan'ın sorunlarını çözmek için gerçek bölgesel ve uluslararası işbirliği çağrısında bulunduğu çok önemli konulardır. On yıllardır İran İslam Cumhuriyeti, Afgan krizinin tek çözümünün bölgesel işbirliği olduğu ilkesini ve gerçekliğini vurgulamış, şimdi ise Afganistan'daki gelişmelere başka aktörlerin de ciddi bir şekilde dahil olmasıyla bu konu bir kez daha gözden geçirilerek vurgulanmaktadır.
Mevcut durumda her ne kadar bölge ülkeleri Afganistan halkının yanında yer alsa da bu konu kesinlikle Afganistan'ı yönetenlerle bölge ülkeleri arasında karşılıklı bir meseledir. Başka bir ifade ile, farklı ülkeler tarafından öne sürülen bölgesel öneriler, ancak Taliban grubunun da yardımın sağlanması ve başarılı olması için bir ortam sağlamaya çalıştığında etkili ve verimli olabilir. Bu yüzden, Afganistan'ın sorunlarının çözümüne ilişkin tüm planlar, kapsayıcı bir hükümetin oluşturulması ile ulusal bir ortamın oluşturulmasına vurgu yapmaktadır. Böylece tüm etnik gruplar ile siyasi ve dini gruplar bu sürece katılabilir ve bağış yapan ülkeler de gerekli güvenle Afganistan'a yardımlarına devam edebilir.
Her halükarda, Çin'in Afgan krizini çözmeye yönelik dört maddelik önerisi, bölgesel görüşlerin pekiştirilmesi ve Taliban'ın bölge ülkeleriyle yakınlaşarak Afganistan'a uluslararası ve bölgesel yardım sağlamak için gerekli platformu sağlaması için önemli bir fırsattır. Kuşkusuz terör sorunu ve her türlü silah, uyuşturucu, insan ve mal kaçakçılığı, bölgenin ortak sorunlarından biri olmaya devam etmekte, üstelik artan göç konusu da Afganistan ve bölge ülkelerindeki sosyal ve güvenlik sorunlarını da yoğunlaştırmaktadır. Üstelik tüm bu sorunlar, Taliban’ın tüm vaatlerine rağmen hala devam etmekte.
Bu sorunlar Afganistan’da kökten çözümlenmeli ve bu da bölgesel kapsamlı işbirliğini gerektirir. Taliban da Afganistan yönetici heyeti olarak sorumluluk taşımalı ve bölgesel işbirliği önerileri uyarınca buna ortam hazırlamalıdır./

342/