AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Çarşamba

10 Mayıs 2023

08:56:05
1364372

Amerika ulusal güvenlik danışmanının Suudi Arabistan ziyareti

Amerika ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ve Suudi veliaht prensi Muhammed bin Selman, Pazar günü Cidde liman kentinde iki ülkenin stratejik ilişkilerini ele aldı.

Bu müzakerenin konuları arasında, Suudi Arabistan ile Amerika arasındaki ikili ilişkiler, bölgesel meseleler ve Riyad ile Tel Aviv arasındaki ilişkileri normalleştirmek için daha fazla adım atma olasılığıydı. "Joe Biden" başkanlığı döneminde ABD ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler birçok gerilimle karşı karşıya kaldı: Bu gerilimler arasında Biden yönetiminin Yemen'deki savaşa ilişkin ilk duruşu ve silah satışını yeniden gözden geçirme vaadinden bahsetmek gerekiyor. Daha sonra bu konu unutulmasına rağmen yine de önemli bir gelişme olarak ilişkilerdeki etkisini yaptı. Diğer bir örnek de Suudi Arabistan'ın Çin ve Rusya gibi daha güvenilir ortaklar aramasına yol açan ABD'nin Afganistan'dan skandal bir şekilde çekilmesiydi. Riyad'ın Washington'a karşı artan güvensizliğinin nedenlerinden biri de buydu.  Diğer bir konu ise Riyad'ın Rusya'nın petrol üretimi ve fiyatındaki düşüşü telafi etmek için Joe Biden'ın petrol üretimini artırma talebini dikkate almamasıydı.Biden defalarca Suudi Arabistan'dan petrol üretimini artırmasını ve küresel petrol fiyatını düşürmek için dünya piyasalarına arzını istedi. Ancak şimdi Riyad, Amerika'nın rakip güçleri olan Çin ve Rusya ile ilişkilerinin görülmemiş bir şekilde genişlemesi ve kendi çıkarlarını Washington'un enerji alanındaki çıkarlarından ayrı tutmasıyla birlikte, Amerika'nın bu talebini görmezden geldi ve Washington'un çeşitli taleplerini yerine getirmeyi reddetti.  Amerikalı yetkilileri ve yasa koyucuları kızdıran bir konu ise bu şekilde ortaya çıktı  ve hatta bazıları Suudi Arabistan'ın cezalandırılması çağrısında bulundu.  

Washington'un tekrarlanan tehditlerine rağmen, Riyad ve diğer OPEC+ Arap ülkeleri, yakın zamanda aldıkları 3,7 milyon varillik petrol kesintisi kararlarıyla, Rusya ve Çin ile uzun vadeli çıkarların ve ilişkilerin Suudiler için çifte önem kazandığını gösterdi. Bu konuların toplamı, Çin'in Suudi Arabistan ile İran arasında arabuluculuk yapması ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ile Washington yetkililerini daha fazla endişelendirdiği bir sırada durumu net bir şekilde gözler önüne serdi.

 

Şimdi Biden yönetimi karşılıklı bir adım olarak Riyad ile Tel Aviv arasındaki ilişkileri normalleştirmek istiyor. Jake Sullivan'ın Cidde gezisinde dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da Hindistan'ın Batı Asya bölgesinde Çin'e karşı varlığını ve nüfuzunu artıracak projeleri hayata geçirmeye çalışması. 

Bu bağlamda Amerikan Ulusal Güvenlik Danışmanı, Pazar günü Hindistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval ve BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnun Bin Zayed Al Nahyan ile bir araya gelerek görüştü. Açıklamada, "Bu toplantıların amacı, Hindistan ve dünya ile daha güvenli bir bölge ve daha refahlı bir batı asya için tarafların ortak vizyonunu ilerletmekti." ifadelerine yer verildi.  

Dolayısıyla, ABD ulusal güvenlik danışmanının Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaretin ve üst düzey Suudi yetkililerle, Hintli, BAE'li ve Suudi mevkidaşlarıyla görüşmesinin amacının, en başta Washington-Riyad ilişkilerini yeniden tesis etmeye çalışmak olduğu görülüyor.İkinci aşamada işbirliği ve özellikle ekonomik boyuttaki yeni ittifaklar kurarak, Çin'in Batı Asya'da artan nüfuzuna karşı koymak amacıyla Hindistan'ın Arap ülkeleriyle ilişkilerinin seviyesini yükseltmeyi hedefliyor olduğu da söylenebilir.  Bu bağlamda Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, BAE ve Hindistan, Fars Körfezi ülkelerini bir demiryolu ağı ve deniz taşımacılığı hatları üzerinden Hindistan'a bağlayacak büyük bir inşaat projesini müzakere ediyor. Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Hindistan'ın ulusal güvenlik danışmanları bu olası ortak projeyi bu yönde tartıştılar. Bu proje, Beyaz Saray'ın Çin'in bu bölgede artan nüfuzuna karşı ana planlarından biridir.  

342/