AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Çarşamba

2 Ağustos 2023

12:06:37
1384408

Nijer darbesinde dış müdahalelerinin etkisi

Nijer darbesinin üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesine rağmen, bu ülkede siyasi kriz yaygın bir hal almış ve farklı ülkeler ve bölgesel ve küresel kurum ve kuruluşlar ve ülkeler de bu hususta farklı tutumlar sergilemeye başlamışlardır.

Son olarak Batı Afrika Devletleri Ekonomik Forumu, Nijer ile foruma üye tüm ülkeler arasındaki tüm ticari ve finansal işlemleri askıya aldı ve "Nijer darbesine karışan askeri yetkililere seyahat yasağı ve mal varlıklarının dondurulmasının getirilmesi kararlaştırıldı. " açıklamasında bulundu.  26 Temmuz 2023'te Nijer'de cumhurbaşkanlığı muhafız güçleri tarafından bir darbe gerçekleştirildi ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum da tutuklandı ve hükümetinin devrildiği duyuruldu. Bu eylemin ardından Nijer darbesinin komutanı General "Abdulrahman Tchiani", ülkenin ulusal televizyon kanalında Nijer'de resmen iktidarı ele geçirdiğini duyurdu ve kendisini "Ulusu Koruma Konseyi" başkanı olarak tanıttı.  Nijer darbesi, bu ülke ve yabancı ülke halkları arasında farklı görüşlere ve tutumlara yol açtı: Nijer'de yüzlerce darbe yanlısı, başkent Niamey'deki Fransız büyükelçiliği önünde gösteri yaptı. Aslında gösteri yapanlar devrilen Batı yanlısı Bazum'u başta Fransa olmak üzere Batılı ülkelerin müttefiki olarak görüyor ve iktidardan indirilmesini de bu yüzden desteklediklerini haykırdılar. 

Aynı zamanda Nijer'deki darbeyi destekleyen göstericiler Rus bayrağını da salladı ve Fransa aleyhine sloganlar attı. Kıtadaki çoğu ülke gibi Nijer de  başta uranyum, elmas, altın ve kömür olmak üzere zengin doğal kaynaklara sahiptir, Batı Afrika bölgesindeki en önemli ve etkili ülkelerden biridir; Batı ülkeleri için her zaman önemli olan madenler Nijer'de de önemli bir sömürge şansını Batı için doğurdu. Örneğin, 56 nükleer reaktöre sahip Fransa'nın nükleer endüstrisi, neredeyse tamamen Nijer'in zengin doğal uranyum kaynaklarına bağımlıdır.

 

Şimdi Nijer'deki darbenin Fransa'nın Afrika'daki çıkarlarını ciddi şekilde etkilediği görülüyor; Özellikle Nijer'e komşu olan Mali ve Burkina Faso Fransızların bölgedeki varlığına itiraz ediyor ve sömürgeci tavırlara tepkili. Bir uzman ve gazeteci olan Antoine Glaser, "Artık Fransa ve Batı için tehlikede olan pek çok şey var" diyor. Nitekim son yıllarda Nijer, teröristlerle mücadele bahanesiyle Batılı ülkelerin çabalarının odak noktası olurken, diğer yandan Batılı ülkeler de askeri üsler oluşturarak ve varlıklarını sürdürerek Rusya'nın bu bölgede artan nüfuzunu engellemeye çalışıyorlar. Terörle mücadeleye yardım etmek gibi bahanelerle ve çeşitli gerekçelerle bölgede hazır bulunmaya çalışıyorlar.

Bu nedenle Amerika, Nijer'deki darbeyi hızla kınadı ve Bazum'un serbest bırakılmasını talep etti. Batılılar, Nijer'deki statü ve çıkarlarını kaybetmenin yanı sıra, Rusya'nın Afrika'daki nüfuzunu genişletme yolunun daha kolay olacağından endişe ediyor. Bu nedenle, bölgede Batı ile ittifak halinde olan bazı hükümetler, Nijer'e ekonomik yaptırımlar uygulama ve muhtemelen Nijer'e karşı askeri harekat başlatma tehdidinde bulundular. Bu arada, Nijer'in yeni hükümeti herhangi bir saldırgan plana direneceği uyarısında bulundu.Ancak Nijer'deki darbe sonrası gelişmeler, bölgedeki kırılgan siyasi-güvenlik durumu için endişe verici koşullar yarattı ve bölgeler arası güçler arasındaki rekabeti yoğunlaştırdı; Nijer de dahil olmak üzere fakir Afrika ülkeleri üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olabilecek rakiplerin eylemleri ise bölge ülkeleri tarafından da dikkatle izlenmeye başlandı. Bu bağlamda son yıllarda Batı'ya karşı darbeler yaşayan Nijer komşusu, Burkina Faso ve Mali gibi ülkeler de Fransa'nın ve diğer süper güçlerin bölgeye müdahalesi hususunda uyarıda bulundu.