AhlolBayt News Agency (ABNA)

source : Parstoday
Pazar

20 Ağustos 2023

21:02:44
1388228

Nijer'e askeri müdahale ihtimali

Nijer'de siyasi krizin devam etmesi ile Batı Afrika Ekonomik Topluluğu-ECOWAS, bu ülkeye askeri müdahale hususunda karar verdiğini Nijer'e muhtemel askeri müdahalenin zamanlamasının açıklanacağını duyurdu.

Bu bağlamda Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun genelkurmay başkanlarının 26 Temmuz'da darbenin gerçekleştiği Nijer'deki krize çözüm bulmak için düzenledikleri iki günlük toplantı sona erdi. Toplantıdan sonra açıklama yapan ECOWAS Siyasi İşler, Barış ve Güvenlikten Sorumlu Komiseri Abdel-Fatau Musah, Nijer'e olası bir müdahalenin tarihinin netleştiğini belirtti. Musah, ''Emir gelir gelmez Nijer'e müdahale etmeye hazırız.' dedi. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) Siyasi İşler, Barış ve Güvenlikten Sorumlu Komiseri Abdel-Fatau Musah, Nijer'e olası bir müdahalenin tarihinin netleşeceğini söyledi. Musah, "Emir gelir gelmez Nijer'e müdahale etmeye hazırız." ifadelerini kullandı.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) ülkelerinin genelkurmay başkanlarının, Nijer'deki yönetim krizine çözüm bulmak için Gana'nın başkenti Akra'da düzenledikleri iki günlük toplantı sona erdi. ECOWAS Siyasi İşler, Barış ve Güvenlikten Sorumlu Komiseri Abdel-Fatau Musah, toplantıda, Nijer'deki siyasi krize son vermek için gösterilen çabaları ve potansiyel insani sorunları tartıştıklarını belirtti. ECOWAS'ın Nijer'e başlatacağı olası askeri operasyonun gününün belli olduğunun altını çizen Musah, "Emir gelir gelmez Nijer'e müdahale etmeye hazırız." ifadesini kullandı. Müdahalenin tarihini paylaşmayan Musah, operasyonun kısa süreli olacağını ve anayasal düzenin yeniden tesis edilmesini amaçladığını söyledi. Musah, "Nijer'e savaş ilan etmiyoruz. Diyalog yolu hala açık. Nijer'i askeri iktidardan kurtarmak istiyoruz ki böylece ordu ülkenin öncelikli hedefi olan terörle mücadeleye odaklanabilsin." değerlendirmesinde bulundu. Mali, Burkina Faso ve Nijer'deki güvenlik durumunun kötüleştiğine işaret eden Musah, "Askeri müdahale tercih ettiğimiz bir seçenek değil, ancak Nijer'deki 'askeri cuntanın' uzlaşmaz tavrı nedeniyle buna mecburuz." diye konuştu. Musah, ECOWAS'tan bir heyetin yarın Nijer'e gidebileceği bilgisini de paylaşarak, sorunu hala barışçıl yollarla çözmeye hazır olduklarını ancak bunun karşılıklı olması gerektiğini vurguladı. 

Nijer'deki darbe 26 Temmuz 2023'te Cumhurbaşkanlığı Muhafızları tarafından gerçekleştirilmişti. Darbeci güçler Başkan Mohammad Bazoum'u tutukladılar ve aynı zamanda hükümetinin devrildiğini duyurdular. Bu eylemi takiben General "Abdul Rahman Tchiani" bu ülkede iktidara geldi. Başından beri Nijer darbesi, başta Fransa ve ABD olmak üzere ECOWAS üye devletlerinin çoğu ve Batılı ülkelerin inatçı duruşuyla karşı karşıya kaldı. Hatta Fransa, olası bir askeri saldırı durumunda ECOWAS'a destek vereceğini baştan açıklamıştı. Ancak Nijer darbesi, bu ülkenin birçok vatandaşı tarafından doğru bir eylem olarak görüldü ve binlerce Nijerli, ülkelerinde iktidarın devrilmesini savunarak, Fransa'ya ve bu ülkenin Nijer'deki varlığına karşı olduklarını ilan ettiler. Bazoum ise  başta Fransa olmak üzere Batılı ülkelerin müttefiki olarak görüyorlardı ve görevden alınmasını destekleyerek Batılıların ülkelerinin iç işlerine karışmamasını talep ediyorlardı. 

Nijer özellikle Fransa için önemli bir ülke. Fransa'nın nükleer santrallerinin %30'undan fazlasına yakıt sağlayan uranyum madenleri de dahil olmak üzere zengin madenler, Paris'in Nijer'e özel ilgi göstermesinin sebepleri arasında yer alıyor. Ayrıca bu ülke, Fransa'nın bölgedeki son kalesi olarak kabul ediliyor ve aslında Nijer'in kaybedilmesi Fransızlar için kader belirleyici bir yenilgi olacaktır. Bu nedenle Paris, Nijer'in devrik başkanını yeniden iktidara getirmeye ve bu ülkedeki konumunu sağlamlaştırmaya çalışıyor. Bu bağlamda Nijer'in komşusu Nijerya'da Müslümanların lideri Şeyh İbrahim Zakzaki, Fransa ve Amerika'nın bu bölge ülkelerindeki fitnelerine karşı uyarıda bulunarak, Nijerya ve Nijer'deki krizin ana sebebinin bu iki ülke olduğunu söyledi. ECOWAS'ın Nijer'e saldırmaya hazır olduğunu açıklamasına ve bu örgütün üye devlet başkanlarının çoğu bu kararı memnuniyetle karşılamasına rağmen, pratikte pek çok kişi ECOWAS'ın böyle bir operasyon için gerekli askeri güç ve fonlardan yoksun olduğunu düşünüyor.

Öte yandan tehditlerin hayata geçirilmemesi halinde inandırıcılığını kaybedecek olan ECOWAS için Nijer'e saldırı konusunun bir prestij konusu haline geldiği görülüyor. Ancak Nijer'e yönelik saldırıdan yana olan bazı ülkeler de şüphelerle karşı karşıya kalmış durumda. ABD'deki Hudson Enstitüsü başkanı James Barnett şöyle diyor: "Mevcutta Batı Afrika'da ciddi bölgesel bölünmeler var ve bu bir çatışma ve büyük karmaşaya dönüşebilir. Ancak görünen o ki önümüzdeki günler Nijer ve Batı Afrika ülkeleri için dönüm noktası olacak."