"Rabbin, kendisinden başkasına kulluk etmeyin ve ana-babaya iyi davranın diye emretti. Onlardan birisi yahut ikisi yanında ihtiyarlık hâline gelirse, sakın onlara 'öf' deme ve onları azarlama! İkisine de tatlı söz söyle. İkisine de merhamet kanadını aç ve 'Rabbim! İkisine de, beni küçükken terbiye ettikleri gibi, rahmet buyur!' diye dua et."[1]
"İnsana, ana-babası hakkında güzellik tavsiye ettik…"[2]
"Biz insana, ana-babası hakkında iyilik tavsiye ettik. Anası onu zahmetle taşıdı ve zahmetle doğurdu. Taşınması ile süt kesimi arası otuz aydır! Nihayet kemaline erdiği ve kırk yaşına girdiği zaman, 'Ey Rabbim! Anama ve babama ihsan buyurduğun nimetine şükretmemi ve razı olacağın güzel bir iş yapmamı bana nasip et! Zürriyetimden gelecek nesli de iyi kişiler eyle. Çünkü ben tövbe ederek sadece sana yöneldim ve ben gerçek Müslümanlardanım.' diye dua eder."[3]
Ahde Vefa Etmek (Vefa)"Ey İsrailoğulları! Size ihsan ettiğim nimetimi hatırlayın ve ahdime vefa edin ki ahdinize vefa edeyim ve benden korkun!"[4]
"Demek, o fasıklar hem bunları tanımayacaklar, hem de ne zaman bir ahit üzerine anlaşma yapsalar, her defasında mutlaka içlerinden bir güruh onu bozup atıverecek, öyle mi? Hatta az bir güruh değil, ekserisi ahit tanımaz imansızlar!"[5]
"Onlar Allah'a verdikleri söze sadık kalırlar ve misakı bozmazlar."[6]
İyiliği Emredip, Kötülükten Nehyetmek"Yavrucuğum! Namazı kıl, iyiliği emret ve kötülükten sakındır. Başına gelene sabret. Çünkü bunlar çok önemli işlerdendir."[7]
"Sen af yolunu tut, güzellikle emret ve kendilerini bilmezlerden sarf-ı nazar eyle!"[8]
"Onlar ki ellerindeki Tevrat ve İncil'de yazılı bulacakları o resule, o ümmî peygambere tâbi olurlar. O onlara iyiliği emreder ve onları kötülükten nehyeyler. Temiz ve hoş şeyleri onlara haram kılar. Sırtlarından ağır yüklerini ve üzerlerindeki bağları, zincirleri indirir atar! O vakit ona iman eden, ona kuvvet tazim eyleyen, ona yardımcı olan ve onun nübüvvetiyle beraber indirilen nuru takip eyleyen kimseler yok mu, işte kurtuluşa erenler onlardır!"[9]
"Sizden hayra davet eden, iyiliği emreden ve kötülükten nehyeden bir ümmet olsun! İşte bunlar felahı bulanların ta kendileridir!"[10]
İyilerle Dost Olmak (Tevelli)"Haksızlık yapanlardan yana olmayın. Yoksa size ateş dokunur, Allah'tan başka hiçbir dostunuz bulunmaz. Sonra yardım da göremezsiniz."[11]
"İnanıp hicret edenler, canlarıyla ve mallarıyla Allah yolunda cihat edenler ve onları barındırıp yardım edenler, işte bunlar birbirlerinin dostudurlar…"[12]
"Ey inananlar! Allah'ın öfkesine uğramış bir toplumu dost edinmeyin. Çünkü onlar, inkârcıların kabirde bulunan kimselerden umutlarını kestikleri gibi, ahiretten umutlarını kesmişlerdir."[13]
Başkalarına Maddî Yardımda Bulunmak (İnfak)"Vermeleri gerekeni, Rablerine dönecekleri için kalpleri ürpererek verenler, işte onlar iyi işlerde yarış edenlerdir; onlar bu konuda ileri geçmişlerdir."[14]
"Ellerindeki yiyeceklerini sevmelerine rağmen onu yoksula, yetime ve esire seve seve yedirirlerdi. 'Size ancak Allah rızası için yediriyoruz, sizden ne bir karşılık isteriz, ne de bir teşekkür! Çünkü biz Rabbimizden ve suratların ekşiyeceği kadar günden korkarız!' (derlerdi.)"[15]
Namuslu Olmak (İffeti Korumak)"Ey Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve müminlerin kadınlarına söyle; dış elbiselerini üzerlerine alıp örtsünler! Bu onların iffetli tanınmalarına, eza edilmemelerine en elverişli olanlardır. Allah çok bağışlayan ve merhamet edendir."[16]
"Kötü kadınlar kötü erkekler için, kötü erkekler kötü kadınlar içindir. İyi kadınlar iyi erkekler için, iyi erkekler de iyi kadınlar içindir… İnanan erkeklere söyle, gözlerini dikerek bakmasınlar… İnanan kadınlara da söyle… "[17]
.................
[1]– İsrâ: 23-24
[2]– Ankebût: 8
[3]– Ahkâf: 15
[4]– Bakara: 40
[5]– Bakara: 100
[6]– Ra'd: 20
[7]– Lokmân: 17
[8]– A'râf: 199
[9]– A'râf: 157
[10]– Âl-i İmrân: 104
[11]– Hûd: 113
[12]– Enfâl: 72
[13]– Mümtehine: 13
[14]– Mü'minûn: 60-61
[15]– Dehr: 8-10
[16]– Ahzâb: 59
[17]– Nûr: 26,30,31