Uluslararası Ehl-i Beyt (a.s) Haber Ajansı – ABNA:
Eyyami
Fatıma veya Fatımiye (Fatıma günleri) Şiaların Hz. Fatıma Zehra’nın
(selamullahi aleyha) şehadet günleri münasebeti ile yas ve matem
tuttukları günlerin adıdır. Hz. Fatıma’nın şehadet günü hakkında çeşitli
rivayetler nakledildiği için takvimde üç şehadet günü kayıtlıdır. Irak
ve özellikle Necef Şiaları arasında üç gün, İran’da ise iki gün (13
Cemaziyelevvel ve 3 Cemaziyelahir) Hz. Fatıma’nın (s.a) şehadeti unvanı
ile matem tutulmaktadır. Bugünlere “Birinci Fatıma günleri” ve “İkinci
Fatıma Günleri” denmektedir. Tarihi olarak 3 Cemaziyelahir daha
meşhurdur.
Rivayetlerdeki Farklılık
Hz. Zehra’nın (s.a) şehadet günü farklı tarihi nakiller ve İmamlardan nakledilen çeşitli rivayetlerden kaynaklı olarak farklılıklar arz etmektedir. Bazıları Hz. Fahri Kâinat Efendimizin (s.a.a) vefatından kırk gün, bazılar yetmiş iki gün, bazıları yetmiş beş gün, bazıları doksan beş gün, bazıları üç ay ve bazıları altı ay sonra olduğunu belirtmişlerdir.
Matem Süresi
Rivayetlerdeki Farklılık
Hz. Zehra’nın (s.a) şehadet günü farklı tarihi nakiller ve İmamlardan nakledilen çeşitli rivayetlerden kaynaklı olarak farklılıklar arz etmektedir. Bazıları Hz. Fahri Kâinat Efendimizin (s.a.a) vefatından kırk gün, bazılar yetmiş iki gün, bazıları yetmiş beş gün, bazıları doksan beş gün, bazıları üç ay ve bazıları altı ay sonra olduğunu belirtmişlerdir.
Birinci Fatıma Günleri
Bazı
tarihi nakillere göre Hz. Fatımatu’z Zehra (s.a) Hz. Resulü Kibriya
Efendimizin (s.a.a) vefatından yetmiş beş gün sonra 13 Cemaziyelahir’de
şehit olmuştur. Şialar bugüne ve bundan birkaç gün önce ve sonrasına
birinci Fatıma günleri demektedir.Şiaların
yaşadıkları bazı coğrafyalarda Hz. Sıddıka-ı Tahire selamullahi aleyha
için matem merasimleri birinci Fatıma günlerinden başlamakta ve ikinci
Fatıma günlerine kadar sürmektedir.
Şialar
arasında bugünlerde cami, mescit, dernek, vakıf ve evlerde mersiyeler
okunmakta ve ağıtlar yakılarak Hz. Fatıma'nın mazlumca şehadetinden
ötürü gözyaşı dökülerek anılmaktadır.İkinci Fatıma Günleri
Ebu
Basir’in İmam Cafer Sadık’tan aleyhi selam naklettiği bir rivayete göre
Hz. Fatıma Zehra (s.a) Cemaziyelahir ayının üçünde Cumartesi günü şehit
olmuştur.Hz.
Fatıma için matem günlerinin en yoğunu genellikle ikinci Fatıma
günlerinde gerçekleşmektedir. Havza İlimlerinin Kum’da Ayetullah Hacı
Şeyh Abdulkerim Hairi tarafından tesis edilmesinin ardından, Fatıma
günleri matemi de ihya olmuştur.
Şia
geleneklerinde matem için özel bir süre yoktur. Muharrem ayının ilk on
gününde tutulan on günlük matem için rivayetlerde bir tavsiye
bulunmamaktadır. Allah Resulünün (s.a.a) kızının yüce makamı, Müminlerin
Emiri Hz. Ali’nin (a.s) hakkını savunurken şehit olması ve başına gelen
musibetler bu geleneğin Şialar arasında yayılmasına neden olmuştur.
Bu
iki on günün zamanı da bir şehirden diğerine farklılıklar arz
etmektedir, ancak genel olarak 75 gün görüşüne göre Cemaziyelevvel’in
onundan yirmisine kadar birinci Fatıma Günleri ve 95 gün görüşüne göre
Cemaziyelahir’in evvelinden onuna kadar ikinci Fatıma günleri olarak
geçmektedir. Bazı taklit merciler, her iki Fatıma günü için de üç gün
matem tutulması tavsiyesinde bulunmaktadır. Şöyle ki birinci Fatıma
Günleri için Cemaziyelevvel ayının 13, 14 ve 15’inde; ikinci Fatıma
Günleri için ise Cemeziyelahir ayının 1, 2 ve 3’ünde matem
tutulmalıdır.
ABNA Haber Ajansı ailesi olarak Hz. Fatime (s.a)'nin şehadeti münasebetiyle tüm insanlığa, mustazaflara ve özellikle de müminlere başsağlığı dileriz.