Uluslararası Ehl-i Beyt (a.s) Haber Ajansı – ABNA:
12.Aile ve toplumda Ahlak
1-Güzel Ahlak Allah Resulü(s.a.a) :
“İslam güzel ahlaktır.” İmam Hasan-ı Mücteba (a.s) : “Şüphesiz güzelin en güzeli, güzel ahlaktır.” Allah Resulü (s.a.a) : “Güzel ahlak, dünya ve ahiret hayrıyla birliktedir.” Ali (a.s) : “Güzel ahlak, her iyiliğin başıdır.” Altıncı İmam (a.s) : “Güzel ahlaktan daha tatlı bir hayat yoktur.” Allah Resulü (s.a.a) : “Kimin ahlakı güzel olursa Allah onu gündüzleri oruç tutan, geceleri ise ibadetle geçiren bir kimsenin makamına ulaştırır. Resulullah (s.a.a) : “Kıyamet günü kulun terazisine konulacak ilk şey güzel ahlakıdır.” Resulullah (s.a.a) : “Şüphesiz kıyamet günü bana en sevimli ve en yakın olanınız, ahlakı en güzel ve tevazusu en fazla olanınızdır.” Resulullah (s.a.a), Müminlerin Emirine (a.s) şöyle buyurdu: “Sana, ahlakıma en çok benzeyeninizi haber vereyim mi? ” Müminlerin Emiri (a.s), “Evet” deyince Resulullah (s.a.a) : “Ahlakı en güzel olanınız, hilmi en büyük olan, yakınlarına en çok iyilik eden ve en çok insaf göstereninizdir.” İslam peygamberi (s.a.a): “Şüphesiz ben ahlakı yücelikleri tamamlamak için gönderildim.” Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz ben ahlak güzelliğini tamamlamak için gönderildim.” Resulullah (s.a.a): “İslam, güzel ahlaktır.” Resulullah (s.a.a): “Güzel ahlak, dinin yarısıdır.” İmam Ali (a.s): “Müminin kitabının başlığı ahlakının güzelliğidir.” İmam Ali (a.s): “Güzel ahlak, tüm iyiliklerin başıdır.” İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlaktan daha tatlı bir hayat yoktur.”
2-İyi Ahlakın Sonuçları Resulullah (s.a.a):
“Kul, ibadetinde ne kadar da zayıf olsa, güzel ahlak sayesinde ahirette büyük derecelere ve yüce makamlara ulaşır.” Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz güzel ahlaklı insanın, gündüzleri oruç tutup geceleri ibadetle geçiren kimse gibi sevabı vardır.” Resulullah (s.a.a): “Amel terazisinde güzel ahlaktan daha ağır gelen bir şey yoktur.” Resulullah (s.a.a):
“Şüphesiz sizlerden bana en sevimli ve kıyamet günü bana en yakın
oturanınız ahlak açısından en güzeliniz ve en çok tevazu
göstereninizdir.” Resulullah (s.a.a): “Müminlerin iman açısından en kamili, ahlak açısından en güzel olanıdır.”
3-Güzel Ahlakın Anlamı İmam Ali (a.s):
“Güzel ahlak üç şeydedir: Haramlardan sakınmada, helal rızık talep etmede ve ailesinin refahını sağlamada.” İmam Ali (a.s): “Şüphesiz selam vermek güzel ahlaktandır.” İmam Sadık (a.s) güzel ahlakın tarifi hakkında sorulunca : “Yumuşak huylu olman, güzel ve edepli konuşman ve kardeşine güler yüzlü davranmandır.”
4-Ahlaki Yücelikler Resulullah (s.a.a):
“Şüphesiz Allah ahlaki yücelikleri sever ve aşağılık huylardan hoşlanmaz.” İmam Ali (a.s): “Ahlaki
yücelikler üzere olun. Şüphesiz ahlaki yücelikler (insanın) yücelişini
sağlar. Ahlaki aşağılıklardan sakının. Şüphesiz ahlaki aşağılıklar
şerafetli insanı düşürür ve azameti yok eder.” İmam Ali (a.s): “Ahlaki yücelikleri elde etmekte çalışkan ve dayanıklı olun.”
5-Ahlaki Yüceliklerin Tefsiri Resulullah (s.a.a):
“Şüphesiz ben ahlaki yücelikleri tamamlamak için gönderildim.” İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz
Allah Tebarek ve Teala Resulullah’ı (s.a.a) ahlaki yüceliklere özgü
kılmıştır. O halde nefislerinizi imtihan edin. Eğer bu huylar sizde de
varsa aziz ve celil olan Allah’a hamd edin ve ondan bu huyların
fazlasını dileyin.” İmam (a.s) onları on tane olarak zikretti:Yakin,
kanaat, sabır, şükür, hilim, güzel ahlak, cömertlik, gayret, cesaret ve
mürüvvet.” İmam Sadık’a (a.s): “Sana
zulmedeni affetmen, seninle ilişkisini kesenle ilişki kurman, seni
mahrum kılana bağışta bulunman ve aleyhine de olsa hak sözü
söylemendir.”
6-Yüceliklerin En Hayırlısı İmam Ali (a.s):
“En hayırlı yüce ahlak, fedakarlıktır.” İmam Ali (a.s): “En güzel yücelik, güçlünün affetmesi ve fakirin bağışta bulunmasıdır.” İmam Ali (a.s): “En üstün yücelik nimetleri tamamlamaktır.”
7-Güzel Ahlakın Meyveleri Resulullah (s.a.a):
“Güzel ahlak dostluğu kökleştirir.” İmam Ali (a.s): “Ahlakını güzelleştir ki Allah hesabını hafifletsin.” İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak rızkı artırır.” İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz iyilik ve güzel ahlak evleri imar eder ve ömürleri uzatır.” İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir/tüketir.”
8-Kötü Ahlak Resulullah (s.a.a):
“Kötü ahlak bağışlanmaz bir günahtır.” Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz kul kötü ahlakı sebebiyle cehennemin en alt katına düşer.”
Resulullah (s.a.a) kendisine, “Falan şahıs gündüzleri oruçla ve
geceleri ibadetle geçiriyor ama aynı zamanda kötü ahlaklı biridir.
Komşularına diliyle eziyet etmektedir” diye söylenince: “Onda hayır yoktur o ateş ehlindendir.” İmam Ali (a.s): “Kötü ahlak hayatın kararma ve nefsin azap görme sebebidir.” İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz kötü ahlak sirkenin balı bozduğu gibi ameli bozar.”
9-Kötü Ahlakın Akıbeti İmam Ali (a.s):
“Ahlakı kötü olanın ailesi kendisinden utanır.” İmam Ali (a.s): “Tahammülü az olanın rahatlığı da az olur.” İmam Ali (a.s): “Ahlakı kötü olanın rızkı daralır.” İmam Sadık (a.s): “Et, et bitirir. Her kim kırk gün et yemezse ahlakı kötü olur.”
10-En Üstün Ahlak İmam Ali (a.s):
“En üstün ahlak cömertlik ve faydası en genel ahlak ise adalettir.” İmam Ali (a.s): “En şerafetli ahlak tevazu, hilim ve yumuşak huyluluktur.” İmam Bakır (a.s): “Sabır ve bağışlayıcılık.”
11-Ahlaki Karakterlerin Birbiriyle İrtibatı İmam Ali (a.s):
“Eğer birinde beğenilmiş bir haslet olursa kardeşlerini de (beğenilmiş hasletlerin benzerlerini de) ondan bekleyin.” İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz yüce hasletler birbirine bağlıdır.”
12-Sevgi ve İlanı
“İçinizden, kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda muhabbet ve rahmet var etmesi, o’nun varlığının belgelerindendir. Bunlarda, düşünen topluluk için dersler vardır.”
İmam Sadık (a.s) : “İnsanların sevgisini elde edebilen kimseye Allah rahmet etsin.” İmam Sadık (a.s) : “Allah’ın nimetini küfre çeviren kimseye eyvahlar olsun; birbirini Allah için seven kimseye de ne mutlu.” Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s) : “İnsanların ihsan açısından en üstünü, sevgiyi başlatandır.” Kudsi bir hadiste: “Yaratıklar benim ailemdir. Benim nezdimde en sevimli olanlar, onlara en şefkatli davrananlar ve ihtiyaçlarını gidermede en çok çalışanlardır.” İmam Sadık (a.s) : “Kadınları sevmek Peygamberlerin ahlakındandır.” İslam Peygamberi (s.a.a) : “Erkeğin kadına: “Seni seviyorum” demesi alsa kadının kalbinden gitmez.” İmam Sadık (a.s): “Erkeğin kadına sevgisi çoğaldıkça imanı da artar.”13-Affetmek
İmam Sadık (a.s) : “Üç şey dünya ve ahiretin yüceliklerindendir. : “Sana zulmeden kimseyi bağışlaman, senden kopan kimseye bağlanman ve sana cahillik eden kimseye tahammül etmen.” Allah Resulü (s.a.a) : “Şüphesiz Allah bağışlayıcıdır ve bağışlamayı sever.” Allah Resulü (s.a.a) : “Her kim Müslümanın sürçmesini affederse Allah da kıyamet günü onun sürçmesini affeder.” İmam Sadık (a.s) : “Biz öyle bir Ehl-i Beyt’iz ki mürüvvetimiz bize zulmeden kimseyi bağışlamaktır.” Allah Resulü (s.a.a) : “İnsanların günahlarını görmezlikten gelin ki Allah da onunla cehennem azabını sizden defetsin.” Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s) : “Az bağışlamak, ayıpların en çirkinidir; intikam hususunda acele etmek ise günahların en büyüğüdür.” Hakeza Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “İnsanların en kötüsü, sürçmeleri affetmeyen ve ayıpları örtmeyendir.” İmam Sadık (a.s) : “Affetmek, cezalandırmaksızın, kabalık göstermeksizin ve kınamaksızın olmalıdır.”14- Görmezlikten Gelmek
Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “Şüphesiz akıllı kimsenin yarısı tahammül, yarısı ise kendini gaflete vurmaktır.” Müminlerin Emir Ali (a.s) : “Yüce insanın en şerefli ahlakı, bildiği şeyler hususunda kendini gaflete vurmasıdır.” Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “Kendini bilmezliğe vurmak gibi bir akıl ve kendini gaflete vurmak gibi de bir tahammül yoktur.”15-Öfke ve Gazap
Müminlerin Emiri Ali (a.s): “Gazap öyle bir kötülüktür ki onu serbest bıraktığın takdirde helak eder.” Müminlerin Emiri Ali (a.s): “Gazap beyinsizlerin merkebidir.” Müminlerin Emiri Ali (a.s): “Gazap kinin gizli ateşlerini körükler.” İmam Sadık (a.s) : “Gazap her kötülüğün anahtarıdır.” Allah Resulü (s.a.a) : “Gazap şeytandan bir közdür.” Ali (a.s) : “Öfke bir tür cinnettir. Çünkü öfke sahibi pişman olur. Eğer pişman olmazsa bu durumda cinneti güçlenir.” Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “Gazap akılları bozar ve insanı doğruluktan uzaklaştırır.” Hz. Ali (a.s): “Öfkesine hakim olamayan kimse bizden değildir.” Hz. Ali (a.s): “Gazabı ve şehveti kendisine galebe çalan kimse hayvanlar derecesindedir.” İmam Bakır (a.s): “Her kim öfkesini boşaltmaya gücü yettiği halde öfkesini yenerse Allah da kalbini kıyamet günü güvenlik ve iman ile doldurur.” İmam Ali (a.s) : “Her kim gazabının önünü alırsa, Allah da ayıplarını örter.” Hz. Ali (a.s): “Öfkeni yut, kudretin olduğunda bağışla, gazaplandığın zaman tahammül göster, gücün olduğu halde bağışla ki, senin için hayırlı bir akıbet olsun.” Hz. Mesih (a.s): “Kibir, zorbalık ve insanları küçük görmek.” Allah Resulü (s.a.a):“Gazaplanma, gazaplandığın zaman otur ve Rabbinin kullarına olan kudretini ve sabrını düşün. Sana, “Allah’tan kork denildiği zaman” gazabını at ve sabrına dön.”16-Üstünlük Satmak
“Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri sevmez.”
Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “Böbürlenmekten daha büyük ahmaklık yoktur.” Hz. Ali (a.s): “Böbürlenmeni bırak, kibri terk et ve mezarını hatırla.” Hz Ali (a.s) : “Ademoğluna böbürlenmek yakışır mı hiç! ilki nutfe, sonu ise leştir. Kendine rızık verememekte ve ölümünü def edememektedir.” İmam Seccad (a.s): “(Ey Allahım!) Beni üstünlük taslamaktan koru.”17-Sözlü Davranış
Allah Resulü (s.a.a) : “Sözünüzde artıklık ve kalbinizde karışıklık olmasaydı şüphesiz benim işittiğimi işitir ve benim gördüğümü görürdünüz.” Allah Resulü (s.a.a) : “İnsanın Müslümanlığının güzelliğinden biri de kendisini ilgilendirmeyen sözlerden sakınmasıdır.” Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s): “Ey
Adam! Amelini yazan meleklerin eline fazla konuşmakla dolu bir dosya
veriyorsun ki o dosya Hakka arz edilmektedir. O halde faydalı işlerde
konuş ve faydasız olan işleri beyan etmekten sakın.” Ebuzer : “Dünyayı
iki kelime karar kıl: Helal talep etmekte bir kelime, ahiret için bir
kelime; üçüncü kelime ise zararlıdır ve menfaati yoktur; o halde ona
girme.” Allah Resulü (s.a.a) : “Ademoğlunun
bütün sözleri onun lehine değil, aleyhinedir. Meğer ki bir iyiliği
emretsin veya bir kötülükten sakındırsın veya Allah’ı zikretsin.” Müminlerin Emiri Ali (a.s) : “Her
kimin sözü çok olursa hatası da çok olur. Hatası da çok olan kimsen
hayası az olur, hayası az olan kimsenin sakınması az olur. Sakınması az
olan kimsenin ise kalbi ölür ve kalbi ölen kimse ise ateşe girer.”