Uluslararası Ehl-i Beyt (a.s) Haber Ajansı – ABNA:
İran İslam Cumhuriyeti'nin Rusya Büyükelçisi Kazım Celali, İran
Cumhurbaşkanının Moskova ziyareti ve “İran ile Rusya Arasında Kapsamlı
Stratejik Ortaklık Anlaşması”nın imzalanması arifesinde bu stratejik
belgenin önemli ayrıntılarını anlattı.
Celali, bu anlaşmanın bir önsözü ve 47 maddesi olduğunu belirterek, bu anlaşmanın imzalanması ve uygulamaya konulmasıyla ilişkilerin her alanında işbirliği düzeyinde büyüme ve iyileşmeye tanık olacağımızı sözlerine ekledi.
İran Büyükelçisi, iki ülke arasındaki ilişkilerin temelini oluşturacak bu belgenin yazılmasında denge, bağımsızlığın korunması ve ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı gibi hususların göz önünde bulundurulduğunu vurguladı.
Bu antlaşmanın yazılması ve onaylanması süreci hakkında şunları ekledi: "İran ile Rusya arasında daha önce kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzalanmış ve anlaşma 2001 yılında İslam İslam Konseyi tarafından da onaylanmıştı. Bu anlaşmanın yürürlük tarihi fiilen 20 yıl olup, uygulama süresi 2021 yılında sona ermiştir.
Celali, "Bu antlaşma, tarafların uygulama süresi dolmadan anlaşmaya varamamaları halinde beş yıllık otomatik yenileme sürecini otomatik olarak uzatacak şekilde öngörülmüş ve bu nedenle bu anlaşma 2026 yılına kadar uzatılmıştır." ifadesini kullandı.
İran büyükelçisi İran Yayın Kurumu'na verdiği röportajda şunları söyledi: "Buna rağmen iki ülkenin liderleri, mevcut anlaşmanın güncel olmadığı ve günümüz ilişkilerinin konularını kapsayamayacağı konusunda hemfikirdi; Bugün ilişkilerimiz 24 yıl öncesine göre büyük ölçüde gelişmiştir ve bu nedenle liderlerin mutabakatıyla bu anlaşmanın güncellenmesi kararlaştırılmıştır."
Celali, "Yeni anlaşmanın güncellenmesi ve yazılması için iki ülkenin dışişleri bakanları, taslağın İran İslam Cumhuriyeti tarafından hazırlanması konusunda zaten mutabakata varmıştı. Bu stratejik belgenin taslağı İran tarafından hazırlanarak Rus tarafına sunuldu." söylediğini aktardı.
İran Büyükelçisi, bu antlaşmanın detayları hakkında şunları söyledi: "Bu antlaşma iki taraflı ilişkilerin tüm yönlerini kapsamaktadır; Siyasi ilişkiler de dahil olmak üzere, iktidar yapısı içindeki görüşlerimiz nelerdir ve nasıl hareket etmeliyiz, uluslararası forumlarda nasıl hareket etmeliyiz ve ekonomik alana nasıl geçilmeli ve il düzeyinde işbirliği, projelerin hayata geçirilmesi, iki taraflı ve çok taraflı formatta işbirliği nasıl olmalı."
İran ve Rusya'nın enerji kaynaklarına sahip oldukları düşünüldüğünde, uluslararası ticaret ve enerji alanlarındaki iki ülke arasındaki işbirliğinin de öngörüldüğü düşünülüyor.
Celali, İran ile Rusya arasındaki kapsamlı anlaşmada teknoloji alanında, özellikle yeni teknolojiler, bilgi güvenliği ve siber alanda iş birliğinin de yer aldığını belirterek, barışçıl nükleer enerji, savunma ve askeri konularda işbirliği ile terörizm, çevre sorunları ve Hazar Denizi ile mücadele, kara para aklama ve organize suçla mücadelede işbirliğinin bu anlaşmanın diğer hükümlerinden bazıları olduğunu açıkladı.
Antlaşmanın güvenlik ve savunma maddeleri ile ilgili olarak da ülkenin bağımsızlığının, kendine güveninin ve güvenliğinin İran İslam Cumhuriyeti için çok önemli bir kategori olduğunu ve bunun bedelini 45 yıldır ödediğimizi söyledi.
Celali, bu anlaşmanın bir önsözü ve 47 maddesi olduğunu belirterek, bu anlaşmanın imzalanması ve uygulamaya konulmasıyla ilişkilerin her alanında işbirliği düzeyinde büyüme ve iyileşmeye tanık olacağımızı sözlerine ekledi.
İran Büyükelçisi, iki ülke arasındaki ilişkilerin temelini oluşturacak bu belgenin yazılmasında denge, bağımsızlığın korunması ve ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı gibi hususların göz önünde bulundurulduğunu vurguladı.
Bu antlaşmanın yazılması ve onaylanması süreci hakkında şunları ekledi: "İran ile Rusya arasında daha önce kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzalanmış ve anlaşma 2001 yılında İslam İslam Konseyi tarafından da onaylanmıştı. Bu anlaşmanın yürürlük tarihi fiilen 20 yıl olup, uygulama süresi 2021 yılında sona ermiştir.
Celali, "Bu antlaşma, tarafların uygulama süresi dolmadan anlaşmaya varamamaları halinde beş yıllık otomatik yenileme sürecini otomatik olarak uzatacak şekilde öngörülmüş ve bu nedenle bu anlaşma 2026 yılına kadar uzatılmıştır." ifadesini kullandı.
İran büyükelçisi İran Yayın Kurumu'na verdiği röportajda şunları söyledi: "Buna rağmen iki ülkenin liderleri, mevcut anlaşmanın güncel olmadığı ve günümüz ilişkilerinin konularını kapsayamayacağı konusunda hemfikirdi; Bugün ilişkilerimiz 24 yıl öncesine göre büyük ölçüde gelişmiştir ve bu nedenle liderlerin mutabakatıyla bu anlaşmanın güncellenmesi kararlaştırılmıştır."
Celali, "Yeni anlaşmanın güncellenmesi ve yazılması için iki ülkenin dışişleri bakanları, taslağın İran İslam Cumhuriyeti tarafından hazırlanması konusunda zaten mutabakata varmıştı. Bu stratejik belgenin taslağı İran tarafından hazırlanarak Rus tarafına sunuldu." söylediğini aktardı.
İran Büyükelçisi, bu antlaşmanın detayları hakkında şunları söyledi: "Bu antlaşma iki taraflı ilişkilerin tüm yönlerini kapsamaktadır; Siyasi ilişkiler de dahil olmak üzere, iktidar yapısı içindeki görüşlerimiz nelerdir ve nasıl hareket etmeliyiz, uluslararası forumlarda nasıl hareket etmeliyiz ve ekonomik alana nasıl geçilmeli ve il düzeyinde işbirliği, projelerin hayata geçirilmesi, iki taraflı ve çok taraflı formatta işbirliği nasıl olmalı."
İran ve Rusya'nın enerji kaynaklarına sahip oldukları düşünüldüğünde, uluslararası ticaret ve enerji alanlarındaki iki ülke arasındaki işbirliğinin de öngörüldüğü düşünülüyor.
Celali, İran ile Rusya arasındaki kapsamlı anlaşmada teknoloji alanında, özellikle yeni teknolojiler, bilgi güvenliği ve siber alanda iş birliğinin de yer aldığını belirterek, barışçıl nükleer enerji, savunma ve askeri konularda işbirliği ile terörizm, çevre sorunları ve Hazar Denizi ile mücadele, kara para aklama ve organize suçla mücadelede işbirliğinin bu anlaşmanın diğer hükümlerinden bazıları olduğunu açıkladı.
Antlaşmanın güvenlik ve savunma maddeleri ile ilgili olarak da ülkenin bağımsızlığının, kendine güveninin ve güvenliğinin İran İslam Cumhuriyeti için çok önemli bir kategori olduğunu ve bunun bedelini 45 yıldır ödediğimizi söyledi.