Aşura Ziyareti, Şiaların İmam Hüseyin (a.s), Aşura hamaseti ve İmam Hüseyin ve yaranlarının şehadet olayını anmak için kıraat ettikleri bir ziyaret namedir. Bu ziyaret name Şialar nezdinde çok büyük bir öneme sahiptir. Bu ziyaret name İmam Muhammed Bakır’dan (a.s) nakledilmiştir.
Aşura Ziyareti’nin Senedi
Aşura ziyaretinin yer aldığı en eski ve en asli kitap, İbn Kavlaveyh’in yazmış olduğu “Kamilu’z Ziyarat” kitabıdır.1 Kitabın müellifi, Aşura ziyaretinin metnini Hz. Muhammed Bakır’dan (a.s) nakletmiştir. Aynı şekilde bu ziyareti, Şeyh Tusi (r.a) “Misbahu’l Mütehaccid”2 kitabında “Muhammed b. İsmail b. Bazi’den o da Salih b. Ukbe’den o da babasından ve o da Ebu Cafer’den (İmam Bakır aleyhi selam) nakletmiştir. Kamilu’z Ziyaret kitabının nakli ile Misbahu’l Mütehaccid kitabının nakli arasında farklılıklar göze çarpmaktadır.3 Aşura Ziyareti’nden sonra Alkame’nin Safvan’dan ve onun da İmam Cafer Sadık’tan (a.s) naklettiği “Alkame Duası” yer almaktadır.4
Aşura Ziyaretinin Okuma Sevabı
Alkame b. Muhammed Hazar şöyle diyor: İmam Bakır’a (a.s) dedim ki: Bana Aşura gününde İmam Hüseyin aleyhi selamı yakından ziyaret ettiğimde okuyabileceğim ve yine o hazreti yakından ziyaret etmediğimde, uzak şehirlerden ve evimden o hazrete selam verdiğimde okuyabileceğim bir dua öğretin.” İmam Bakır (a.s) şöyle buyurdular:
“Ey Alkame! O hazrete selam verip, peşinden iki rekât namaz kıldıktan sonra tekbir getirerek o hazrete işaret edip şunları (ziyaretin metnini) şöyle. Böyle yapacak olursan İmam Hüseyin’i ziyaret eden meleklerin duasını yapmış olursun. Bu durumda Allah Teâlâ senin için yüz binlerce derece yazar ve İmam Hüseyin aleyhi selamla birlikte şehit olan kimse gibi olursun; onların derecelerine sahip olursun ve hazretle birlikte şehit olanlardan tanınırsın ve senin için her peygamber ve elçinin sevabı ve İmam Hüseyin aleyhi selam şehit olduğu günden itibaren o hazreti ziyaret edenlerin ziyaretinin sevabı yazılır.5 Alkame diyor ki İmam Bakır (a.s) bu ziyareti naklettikten sonra şöyle buyurdu: “Ey Alkame! Eğer yapabilirsen her gün evinde İmam Hüseyin’i aleyhi selam bu ziyaret duasıyla ziyaret edecek olursan, bu sevapların hepsini alırsın.”6
Başka bir rivayette şöyle okumaktayız: “Eğer insanlar İmam Hüseyin’i (a.s) ziyaret etmenin değerini bilselerdi, şiddetli istem ve ilgiden ölürlerdi ve bu sevap ve mükafatlara ulaşma hasretinden beden ve ruhlarını parça parça ederlerdi.”7
Aşura Ziyaretinin İçeriği
* Selam: Aşura ziyareti, İmam Hüseyin’e selamla başlamakta ve İmam Hüseyin’in (a.s) fedailerine selamla bitmektedir. Bu ziyaret, başlangıç ve bitişiyle, gelişi ve gidişi ile selamı ve veda edişi ile Ebu Abdullah’a (İmam Hüseyin) ve onunla yatan ruhlara selamla sonlanmaktadır. İşte bu, imamet mesirinde adım atmış ve bu yolda canlarını feda etmiş insanlara karşı ameli (pratik) ve lisani bir ihtiramdır.
* Şia tarihini hatırlatmakta: Aşura ziyaretinde Şia’ya karşı yapılan zulümlerin seyri “kum” (siz) ve “k” (sen) zamirleri ile ele alınmakta ve “kum” zamirinin döndüğü yer Ehlibeyt ve “k” zamirinin döndüğü yer ise Ebu Abdullah Hüseyin’in (a.s) kendisidir.
«اُمَّةً اَسَسَتْ اَساسَ الظُّلمِ وَ الجُورِ عَلَیکمْ اَهْلِ البَیتِ »، «اُمَّةً دَفَعَتْکمْ عَنْ مَقامِکمْ و اَزالَتْکمْ عَنْ مَراتِبِکمُ الَّتی رَتَّبَکمُ اللَّهُ فیها »، «المُمهِدِینَ لَهُمْ بِا لتَمکین مِنْ قِتالِکمْ»
Ziyaretin başında geçen şu cümlelerde ve «النّاصِبینَ لَکمُ الْحَرْبَ» (size karşı savaş düzenleyenlerden) ziyaretin ortalarında geçen bu cümlelerde geçmiştir. Ziyaretin bu pasajının Türkçesi şöyledir: “Öyleyse Siz Ehl-i Beyt'e karşı zulüm ve sitemin temelini atan gruba Allah lanet etsin. Sizi kendi makamınızdan alıkoyan ve Allah'ın size tanımış olduğu makamlarınızdan sizi uzaklaştıran gruba Allah lanet etsin. Allah, sizi katleden gruba lanet etsin, size karşı savaşmak için zemin hazırlayanlara lanet etsin.” «النّاصِبینَ لَکمُ الْحَرْبَ» (size karşı savaş düzenleyenlerden) cümlesinde ise Hz. Resulullah’tan sonra İslam muhalifi siyasi güçlerin Ehlibeyte (a.s) olan düşmanlık ve gayri insani davranışları hatırlatılmaktadır. Veya «اُمةً اَسْرَجَتْ وَالجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِک» ; “Allah sizinle savaşmak için bineklerini eyerleyip gem vuran ve tam bir hazırlık içinde savaşa gidenlere lanet etsin.” cümlesinde Aşura olayına işaret edilmekte ve iki pasajında Beni Ümeyye ve ciğer yiyen Hind’in oğlunun Aşura gününü mübarek saydığı ve başka bir yerinde ise Al-i Ziyad ve Al-i Mervan’ın İmam Hüseyin’in öldürülmesinden dolayı duydukları sevinç hatırlatmaktadır.
* Lanet: Aşura ziyaretinde Şia imamları ve onların hükümetlerine karşı savaşa kalkan ve düşmanlık güden imamet mukabilindeki tayfa, lanete müstahak olmuştur. Bu tayfanın sembolü olarak Beni Ümeyye, Ziyad Ailesi ve Mervan Ailesi zikredilmiş, Ubeydullah b. Ziyad, Ömer b. Saad ve Şimr ise sembol isimler olarak ele alınmıştır. Bu siyasi gücün temel görevi, topluma yapabildiği kadar zulüm yapmak ve savaş çıkararak, düşmanlık güderek ve kan dökerek korku hakimiyeti kurmaktır. Aşura ziyaretinde yer yer ümmetin bir bölümü de lanete uğramış ve onlardan şiddetle uzak durulması istenmiş ve hatta ziyaretin sonlarına doğru iki pasajda bu lanet, tarih boyunca Muhammed ve Al-i Muhammed’e karşı yapılan ve yapılmakta olan tüm zalimleri de içine alacak şekilde genişletilmektedir. Bu lanetlerin amacı Müslümanların Allah’a tabi olarak Muhammed ve Al-i Muhammed’e zulüm yapan zalim tayfadan –yani imamet hükümetine muhalif olanlardan- uzak durması ve hatlarını Muhammed ve Al-i Muhammed’in (s.a.a) hattıyla uyumlu hale getirmesidir.
* Mehdiyet ve İntikam alınması: Aşura ziyaretinin iki pasajında Allah’tan İmam Hüseyin’in (a.s) öcünü hakkı söyleyen natık kişi, Hz. Muhammed’in Ehlibeytinin mensur İmamı veya hidayet edici imamının eliyle nasip edilmesi istenmektedir. Bu lafızlar, Hz. Hüccet’in (a.s) zuhurunu ve onun eliyle öcünün alınacağını ortaya koymaktadır. Şiaların fikri ve hareket yap taşını oluşturan intizar dönemindeki Mehdiyetin temeline işaret etmektedir.
* Dua: Aşura ziyaretinin önemli bir diğer duası ise şu içeriktedir: «اللهم اَجْعَلْ مَحیای مَحیا محمدٍ و ال مُحمد وَ مَماتی مَماتَ مُحمدٍ وَ ال مُحمدٍ» ; “Allah'ım! Yaşamımı Muhammed ve Ehlibeyt'inin yaşamı gibi ve ölümümü Muhammed ve Ehlibeyt'inin ölümü gibi kıl.” Dünyevi ve uhrevi saadete ermek için ilgi ve alaka ziyaretin sonlarında şu ifadelerle ele alınmıştır: «ثَبِّتْ لی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَک مَعَ الْحُسَینِ وَ اَصْحابِ الْحُسَینِ الَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَینِ علیهالسلام» ; “Kendi katında Hüseyin aleyhi selam ve onun uğrunda canlarını feda eden ashabıyla birliktelikten kazandığım doğruluk makamını benim için sabit kıl."
Aşura Ziyaretinin Şerhleri
Arapça Basılan Kitaplar
# Zahiretu’l İbad li-Yevmi’l Maad, yazarı bilinmemektedir. Şeyh Nasrallah Şebisteri, “el-lu’lu’n Nezid” adlı eserinde bu kitabın basıldığını yazmıştır.8
# “Şerhi Tayait” risalesi, Seyyid Mir Muhammed Bakır Hüseyni Eterabadi Mir Damad, (ö. 1041). Bu risale, Aşura ziyaretinde geçen “tayiat” kelimesini şerh ederek bu kelimenin sahih olduğunu ispat etmektedir. Bu risale “Şifau Sudur” kitabının 2. Cilt, sayfa 339’da tenkidi ile birlikte zikredilmiştir.9
# Risaletu fi ziyareti’l Aşura ve Keyfiyetuha, Seyyid Muhammed Bakır İsfahani, (Hüccetü’l İslam Şefti) (ö. 1160- 1240), Bu risale Şifau Sudur kitabının 1. Cilt, sayfa 73’te nakledilmiştir.10
# Risalet fi keyfiyeti ziyareti Aşura, Molla Muhammed b. Muhammed Eşrefi Mazenderani (ö. 1315), Bu risale, Şaairu’l İslam mine’l Helal ve’l Haram kitabında nakledilmiştir.11
# Ziyaretu Aşura ve Asaruha’l Acibe, Seyyid Ali Muvahhit Ebtehi İsfahani, Beyrut, müessese el-Gadir, k. 1420, m. 1999, s. 65, veziri.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Mirza Ebu’l Maali Kelbasi İsfahani (ö. 1315), Tahran, k. 1309 ve 1313.12
# Şerhi Ziyareti’l Aşura, Merhum Molla Habibullah Kaşani (1315-1340), tahkik: Nizaru’l Hüseyin, Kum, Daru’l Ensar, ş. 1381, s. 118, Veziri.
# Lu’lu’n Nezid fi şerhi ziyareti Mevlana Ebu Abdullah eş-Şehid, Hacı Şeyh Nasrallah Şebisteri Tebrizi (ş. 1333), Kum, intişarat İmam Mehdi, ikinci baskı, ş. 1365, s. 258, Cep boyu.
Farsça Basılan Kitaplar
# Asar ve Berakat Ziyareti Aşura, Abbas Azizi, Kum, intişarat Silsile, ş. 1378, s. 64, Rak’i.
# Berresi İsnat Ziyareti Aşura, Cafer Subhani, Bu kitap, “siyma-i Ferzanekan” adıyla yazmış olduğu makalalerden oluşmuştur. C. 2, s. 495-506.
# Pertevo ez Ziyareti Aşura, Seyyid Mahmut Hüseyni (Siyahpuş), Tahran, Neşri Ebced, . 1357, s. 30, Rak’i.
# Tahlili ez Hamase Siyasi, tarihi ziyareti Aşura, Muhammed Resul Deryayi, Tahran, İntişara Caferi ve İslami, ş. 1371, s. 556, Veziri.
# Ed-Durru’l Mensur fi şerhi Ziyareti’l Aşur, Mirza Ağa Tebrizi diye bilinen Mirza Ahmed b. Abdurrahim, Tebriz, k. 1380, s. 252, Rak’i.
# Ed-Duretu’l Beyza fi şerhi ziyareti’l Aşura, Hacı Seyyid Azizullah İmam Kaşani, Kaşan, Mecme-i Mutevassilin Al-i Muhammed, ş. 1378, s. 559, Veziri.
# Aşura Ziyaretinden dersler, Cevad Muhaddisi, Tahran, Daru’l Hadis, ş. 1378, s. 73, Rak’i. Bu kitap Urduca diline tercüme edilmiştir.
# Ziyaret der pertovi Velayet (Şerhi Ziyareti Aşura), Zühre Sifati, Kum, Mecme Ulum Dini Hz. Veli-i Asr, s. 195, Rak’i.
# Ziyareti Aşura, tanzim, Seyyid Rıza Musa Kazım Naini, Kum, Daru’n Neşri İslami, ş. 1378, s. 56, cep boyu.
# Ziyareti Aşura, Gulam Rıza Nakili, Meşhed, Bonyadı Mustazafan Horasan, ş. 1364, s. 98.
# Ziyareti Aşura ve Asarı Şigeft, Seyyid Ali Muvahhid Ebtehi İsfahani, Kum, müellif, k. 1415. S. 100, cep boyu, bu kitap Arapça, Urduca, Fransızca ve Rusça’ya tercüme edilmiştir.
# Ziyareti Aşura ve Asar Mucice Asayı An, Ali Ekber Mehdi Pur, Kum, İntişarat risalet, ş. 1375, s. 49, cep boyu.
# Ziyareti Aşura ve Asar Mucice Asayı An, Nasır Rüstemi Lahici, Kum, Mecme-i Zahair İslami, ş. 1370, s. 359, Rak’i.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Ahmet Mirhani Tahrani (k. 1330 ve 1414), Tahran, mektep Veliyi Asr ve Müessese Ferhengi Neşri Suha, ş. 1374, s. 970, veziri.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Mevla Abdurresul Nuri Firuzkuhi (k. 1320), Bu kitap birkaç başka risale ile birlikte Müellif tarafından k. 1321 yılında Tahran’da basıldı.13
# Şerh ve Tercüme Ziyareti Aşura, Hasan Şems Gilani, Tahran, ş. 1369, s. 147, Rak’i.
# Şerhi yek Hamaset (nikahı kutah be ziyareti aşura), Seyyid Mehdi Hüseyni Zade, Tahran: Merkezi Aferineşhayi Edebi Hüneri Bonyad Kur’an, ş. 1381, s. 140, Haşti.
# Şifau’s Sudur fi şerhi ziyareti’l Aşur, Hacı Mirza Ebu’l Fazl, Tahran, Kelanter (k. 1273-1316), tahkik ve tekmil: Seyyid Ali Muvahhid Ebtehi İsfahani, Kum, Seyyidi Şuheda baskısı, ş. 1368, c. 2, s. 415-440, Veziri.14
# Şur Aşuraiyyan (tercüme: manzum ziyareti aşrua), Surude, Abdul Hüseyin Eş’ari Kummi, Kum, Merkezi Ferhengi Ensar el-Mehdi, ş. 1378, s. 30, cep boyu.
# Kenzi Mahfi, Şeyh Abdu’n Nebi Necefi Iraki (Eraki) (k. 1308-1387), Tahran baskısız, k. 1371, Yusuf bu Ali İhsai’nin katkılarıyla, s. 120, veziri.
# El-Misbah ve’n Nur der şerhi Ziyareti Aşura, Mirza Muhammed Tütüncü Tebrizi (ö. K. 1398), Tebriz baskısı, k. 1392, s. 87, Rak’i.
# Nurun Ale Nur fi Adabı Ziyareti’l Aşur, Mirza Habibullah b. Şir Muhammed Hamedani, Bombay, k. 1320, s. 242, Rak’i,15 Fihristi kitaphahi farsi, c. 5, s. 5335.
Arapça Hat Kitapları
# Tahkik fi Ziyareti’l Aşura, Hasan b. İbrahim Hüseyni Savcı (k. 13), hatlı nüshası (kitabet, k. 1286), Kum Mescid-i A’zam Kütüphanesinde bulunmaktadır.16
# Tezkiretü’z Zairin, Seyyid Ebu Muhammed Hasan b. Muhammed Tabatabai Sarevi (k. 1351),17 Meclis kitabevinin fihristi, c. 12, s. 83.
# Cennetü’s Surur fi tahkiki Keyfiyeti Ziyareti’l Aşur, Şeyh Ali Şeriatmedari Esterabadi Tahrani (k. 1315), asli nüshası Ayetullah Necefi Mer’aşi kütüphanesinde sayı: 3090’anda bulunmaktadır (s. 115’den 156’ya kadar),18 Mereşi kütüphanesi fihristi, c. 8, s. 314-315.
# Risale fi rivayet Ziyareti Aşura, Seyyid Nasrallah b. Hasan Hüseyni, hatlı nüshası (tarih, k. 1237), Sipehsalar (Şehit Mutahhari) Camisi kütüphanesi sayı: 3/2527’da mevcuttur.
# Ed-Duretu’l Humara fi şerhi keyfiyeti ziyareti’l Aşura, şeyh Muhammed Şehdavi b. Ebu’l Hasan Naini Musahibi (k. 1278), telif tarihi, k. 1269.19
# Risale fi ziyareti aşura, seyyid Muhammed Ali b. Mirza Muhammed Hüseyin Şehristani Hairi.20
# Risale fi ziyareti Aşura, Mirza Muhammed Hasan b. Muhammed Bakır Hezar Ceribi (k. 1239-1300),
# Risale fi Adabı ziyareti’l Aşur, Şeyh Muhammed Bakır İstehbanati (k. 1326), hatlı nüshası, İslami Şura Meclisinde 9/4373’de bulunmaktadır.
# Risale fi ziyareti aşura, Molla Muhammed Cafer Şeriatmedari Esterabadi Tahrani (k. 1197-1263)21
# Risale fi ziyareti Aşura, Şeyh Nasrallah Şebisteri şöyle yazmaktadır: Bazı Meşhed-i Mukaddes ulemaları Aşura Ziyaretinin şerhinde kitap telif etmişlerdir.22
# Ziyaretu’l Hüseyin (a.s) Yevmi Aşura, hatlı nüshası, Berlin kütüphanesi sayı: 9028; Ayetullah Necefi Mer’aşi Kütüphanesinde hatlı nüshası sayı: 4568’de bulunmaktadır.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Şeyh Mufid b. Muhammed Nebi Şirazi Bahrani (k. 1251-1325), Ayetullah Necefi Mer’aşi Kütüphanesinde hatlı nüshası sayı: 375’de bulunmaktadır.
# Şerhi ziyareti Aşura, Hacı Mirza Hasan Hairi Şirazi, el-Müselselat fi’l İcazat, c. 2, s. 263.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Mirza Fettah b. Muhammed Ali Hiyabani Tebrizi (ö. K. 1372)23
# Şerhi Ziyareti Aşura, Hüccetü’l İslam Seyyid Muhammed Bakır Şifti İsfahani’nin oğlu Allame Seyyid Esedullah (ö. K. 1290)24
# Şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Muhammed Ali Mazenderani İsfahani. 25
# Şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Ebu’l Kasım Cafer Hansari’nin oğlu Seyyid Hüseyin (ö. K. 1191)26
# Şerhi Ziyareti Aşura, Hacı Mirza Hasan Hairi Şirazi.27
# Şerhi Ziyareti Aşura, müellif: meçhul. Hatlı nüshası (Hamedan) Batı kütüphanesi sayı 1 / 10184’de (Ahund Molla Ali Hamedani medresesi) mevcuttur.
# Sidaku’l Hür fi şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Ebu Muhammed Hasan b. Muhammed Tabatabai Sarevi Mazendarani (ö. K. 1351)
# es-Sarhatu’l Mehdeviyye, Seyyid Mehdi Gureyfi Bahrani (ö.k. 1334).28
# el-Ziyaiyye, muhtemelen Mirza Hidayetullah b. Mirza Rıza Gulpeygani (ö.k. 1330).29
# Keyfiyeti Ziyareti Aşura, müellif: meçhul, hatlı nüshası (tarih: 27 Rebiülahir, 1271) 90 sayfalık cep boyunda Tahran hukuk üniversitesi kütüphanesinde sayı 63’de mevcuttur.
# Keyfiyet ziyareti’l Aşur, hatlı nüshası Los Angeles Üniversitesi kütüphanesi sayı: 881152’de (birinci risale) mevcuttur.
# Ziyaretu’l Hüseyin (a.s) yevmi aşura, Berlin kütüphanesi nüshası.
# Tercüme ziyareti Aşura, Allame Molla Muhammed Bakır Meclisi İsfahani (k. 1037-1110), nüshası Kum Ayetullah Gulpeygani kütüphanesinde sayı: 5908’de (yedinci risale) mevcuttur.
Farsça Hatlı Kitaplar
# “Ya Sarallah vebne Sarihi” cümlesinin şerhi, Şeyh Ali Ekber b. Muhammed Emin Lari (k. 13), Bu risale kapsamlı bir risale olup hicretin 1284’ünde telif edilmiş ve hatlı nüshası Ayetullah Necefi Mera’şi Kütüphanesi sayı: 4086’da bulunmaktadır.
# Şerhi Ziyareti Aşura, Mirza Muhammed Ali Müderris Çahardehi Necefi (ö.k. 1334), bu kitap muhtasar olup hatlı nüshası Astanı Kutsi Razavi kütüphanesi sayı: 12370’de bulunmaktadır.30
# Şerhi Ziyareti Aşura, Şeyh Abbas Hairi Tahrani (k. 1298-1360), nüshası oğlu Hacı Şeyh Mehdi Hairi Tahrani’de bulunmaktadır.31
# Şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Hüseyin b. Cafer Musevi Yezdi, bu kitap Aşura Ziyaretinde bulunan bazı cümleler hakkında soru ve yanıt şeklinde yazılmıştır. Hatlı nüshası Yezd kütüphanesinde 94 sayfa olarak ş. 1419 (tarih: 1296) bulunmaktadır.
# Netaicu’l Me’sur fi tercümeti “cennetu’s surur fi şerhi ziyareti aşur”, Şeyh Ali b. Molla Muhammed Cafer Şeriatmedari Esterabadi Tahrani (ö. K. 1315), Müellif, Cennetu surur kitabını kelime esaslı olarak tercüme edilmiş ve asli nüshası (eksik) Ayetullah Necefi Mer’aşi kütüphanesi sayı: 3090’da bulunmaktadır.
# Risale fi keyfiyeti ziyareti’l Aşur ve beyanı Turuku’l İhtiyat ve Cemu’l Muhtemelat fiyha, Allame Şeyh Muhammed Hüseyin Kumşeyi Necefi Kebir (ö.k. 1336).32
# Risale fi keyfiyeti ziyareti’l Aşur, Molla Muhammed Hasan b. Muhammed Semi Kaşani (ö.k. 2122) (Feyzi Kaşani’nin torunlarından).
# Şerhi Ziyareti Aşura, Seyyid Bahauddin Ali b. Abdul Kerim (Abdul Hamid), el-Hüseyni en-Neyli en-Necefi (k. 8), Müellif, Şeyh Tusi’nin kitabı Misbahu’l Mütehaccid’i şerh etmiş ve orada yer alan ziyareti aşurayı şerh etmiştir.33
Urduca Kitaplar
# Zadu’l Müminin, Seyyid Muhammed Taki Nakavi Hindi, Lekehnu: Nul Keşver basımı.34
# Ziyareti Aşura, Nevvab Seyyid Hamit Hüseyin Han.35
# Ziyareti Aşuraki Talimat, Cevad Muhaddisi, tercüme: Cafer Ali Necm, Kum, intişar İsmet, k. 1421, s. 80, Rak’i.
# Ziyareti Camie Aşura, tercüme ve tahkik: Seyyid Murtaza Hüseyin Lekhenvi (k. 1341-1407), Pakistan, Şeyh Ahter Ali Banga.
# Şerh ve tercüme Ziyareti Aşura, Seyyid Ensar Hüseyin Sadru’l Efazil (ö.k. 1387).
# Şerh ve Tercüme ziyareti Aşura ve Alkame, Seyyid Makbul Ahmed, Dehli baskısı.
# Muharrem ve Aşura (Ediye, Adab ve Aşura amelleri), Şeyh Muhammed Hasan b. Ebu’l Kasım Necefi Kaşani, Bombay, k. 1359.
ABNA.İR
wikishia.net
Dipnotlar
1- İbn Kavlaveyh, Kamilu’z Ziyaret, s. 581.
2- Tusi, Misbahu’l Müteheccid, s. 536
3- Kalbasi, Şerhi Ziyareti Aşura, s. 210
4- Tusi, Misbahu’l Müteheccid, s. 543.
5- İbn Kavlaveyh, Kamilu’z Ziyaret, s. 581.
6- Tusi, Misbahu’l Müteheccid, s. 539.
7- Bihar, c. 101, s. 18.
8- El-Lu’lu’n Nezid, s. 38; ez-Zariye, c. 10, s. 16.
9- Ez-Zariye, c. 13, s. 132.
10- Ez-Zariye, c. 12, s. 79.
11- Şifau’s Sudur, c. 2, s. 430.
12- Ez-Zariye, c. 13, s. 308.
13- Ez-Zariye, c. 13, s. 308.
14- Müellif, bu kitabı – Aşura ziyareti hakkında yazılmış olan en faydalı ve kapsamlı bir kitaptır- hicretin 1309’unda Aşura günü Samarra şehrinde sona erdirmiş ve Ayetullah uzma Mirza Şirazi tarafından da takdir edilmiştir. Bu kitap, defalarca Bombay, Tahran ve Kum’da basılmış ve muhaddis ve tarihçiler tarafından takdirle karşılanmıştır. Örneğin: Mirza Muhammed Erbap Kummi, Erbain Hüseyni kitabında ve Hacı Şeyh Abbas Kummi, Münteha’l A’mal kkitabında.
15- Ez-Zariye, c. 24, s. 371.
16- Peyamı Havza mecellesi, sayı: 31, s. 108.
17- Bu kitap, Aşura ziyaretinin muhtasar bir şerhidir. Hatlı nüshası, İslami Şura Meclisi kütüphanesi sayı: 7 / 4373’de bulunmaktadır. Müellif bu kitabın ardından Aşura Ziyareti için “Sidaku’l Hur” adında kapsamlı bir şerh yazmıştır.
18- Ez-Zariye, c. 5, s. 158.
19- Mekarimu’l Esar, c. 6, s. 2231.
20- Ez-Zariye, c. 12, s. 80.
21- Ez-Zariye, c. 12, s. 79.
22- El-Lu’lu’n Nezid, s. 38.
23- Mu’cem İ’lamu’ş Şia, c. 1, s. 343.
24- Ez-Zariye, c. 13, s. 307.
25- Teracimu’r Rical, c. 3, s. 326.
26- Ez-Zariye, c. 13, s. 307.
27- El-Müselselat fi’l İcazat, c. 2, s. 263.
28- Ez-Zariye, c. 15, s. 39.
29- Ez-Zariye, c. 15, s. 132.
30- Ez-Zariye, c. 13, s. 308.
31- Nekbau’l Beşer, c. 4, s. 990.
32- Ez-Zariye, c. 12, s. 79.
33- Ez-Zariye, c. 2, s. 500.
34- Ez-Zariye, c. 12, s. 11.
35- İmamiyye Musannafin, c. 1, s. 452.
Kaynaklar
# İbn Kavlaveyh, Cafer b. Muhammed b. Cafer b. Muasa b. Kavlaveyh Kummi, Kamilu’z Ziyaret, tercüme: Seyyid Muhammed Cevad Zihni, Tahran, intişar Peyamı Hakk, 1377.
# Tusi, Muhammed b. Hasan Tusi, Misbahu’l Müteheccid, Beyrut, Müessese el-A’lemi lil-Matbuat, h.k. 1418.
# Ensari Kummi, Makale Kitapfuruşi Ziyareti Aşura, Ulumu Hadis, sayı: 23, Bahar, 1381.
# Kalbasi, Ebu’l Maali Kalbasi, Şerhi Ziyareti Aşura, Kum, şeriat, h.k. 1428.
# Hace Servi, Gulam Rıza, Samane Hüviyeti İslami, Baz Hani Ziyareti Aşura, İslami Üniversite, İmam Hüseyin (a.s) özel sayısı, kış, 1381.