Ehlibeyt (a.s) Haber Ajansı ABNA - İtikâf'ın yapılması bakımından en önemli günler Recep ayının 13, 14 ve 15. günleri veya Ramazan Ayının son 10 günüdür.
Ehlader Araştırma Bölümü
İtikâf Hz. Peygamber’in (s.a.a) sünnetlerinden bir sünnettir. Hz. Peygamber (s.a.a) bazı özel günlerde mescidin bir köşesine geçip belli zaman aralıklarında oruç tutarak rabbine ibadet ederdi. Bu ibadet bir nevi inzivaya çekilmek ve insanlardan uzak durup Allah’a yakın olmak anlamındadır. İtikâf lügatta bir şeye devam etmek, bir şeyi bekleyip durmak manasına gelir, Istılahta ise şahsın ibadet maksadıyla camide durması demektir. İtikâfla ilgili olan bilgileri aşağıda açıklayacağız.
İtikâfın çeşitleri:
İtikâf iki kısımdır. Vacip olan itikâf ve Müsehab (sünnet) olan itikâf.
Bu iki itikâf kısımlarında “mutekif” yani itikâf yapan kimse her iki durumda da oruçlu olması gerekir.
Müstehab “sünnet” olan itikâf herhangi bir yemin, ahit ve nezir yani adak etmeden yapılan itikâftır.
Vacip olan itikâf ise bunun tam tersidir. Her hâlükârda bir sünnet itikâf yapan bir şahıs üçüncü günün sabahına kadar itikâfta bulunur ise o itikâfını üçüncü günün akşamına kadar sürdürmesi farzdır. Üçüncü günün akşamına kadar sürdürmediği takdirde başka bir zamanda bu itikâfı yapması ona farzdır.
İtikâf nasıl yapılır:
1- Zamanı: İtikâf yapılması bakımından en önemli günler Recep ayının 13,14 ve15. Günleri veya Ramazan Ayının son 10 günüdür. Elbette Ramazanın son 10 günü daha evladır. Yine aynı şekilde İtikâfında has bir günü olmadığını da bilmek gerek ve herhangi bir zaman içerisinde de bu sünnet “müstehab” ameli yapa biliriz. Zikredilen zamanlar içerisinde yapılan bu amelin sevabı daha çoktur. Bunu hatırlatmada da fayda vardır ki itikâfımız oruç tutulması haram olan yani Kurban ve Ramazan bayramları günleri içerisine denk gelmemesi gerekir.
2- Mekânı: Rivayetler ışığında itikaf yapılacak yerlerden biri Şehrin en merkezi camisi olması ve o Camiden zaruret dışında ayrılmaması geerekir..
3- Amelleri:
A) Niyet “Rabbim senin rızan ve sana yakınlaşmak için itikâf yapıyorum”
B) Şehrin merkezi camisi ya da dört meşhur camilerden (Mescidu'l Haram, Mescidu'n-Nebi, Mescid-i Kufe ve Mescid-i Basra) herhangi birinde kalmak.
C) Üç günden az bir zaman içerisinde itikâf edilmemesi (üç günden az bir zaman içerisinde itikâf yapmak kastıyla merkezi camilerde kalınmadığı takdirde itikâfı sayılmaz)
D) İtikâf günleri içerisinde mütekifin (itikâf yapanın) oruç tutması.
* İtikâfla ilgili fıkhi hükümler:
Soru1: İtikaf esnasında adet veya istihaze olan kadının itikafının hükmü nedir? Birinci, ikinci veya üçüncü günde olması fark eder mi? Acaba kaza ona vacip olur mu?
Cevap 1: Adet üçüncü günün son saatlerinde dahi gerçekleşse itikaf batıl olur. Ancak istihazede eğer istihaze olanın vazifesine uygun hareket ederse orucu sahihtir.
Soru 2: Acaba recap ayında itikaf sünnet midir?
Cevap 2: İtikafın recep ayında sünnet olduğuna dair özel bir delil bulamadık.
Soru 3: Acaba itikaf eden şahıs dört gün itikaf etmeğe niyet ederse, dördüncü günde itikaftan sayılır mı, yoksa dördüncü günün itikaftan sayılması için altı gün itikaf mı edilmesi gerekir?
Cevap 3: Dördüncü gün itikafa dahil sayılmaz, ama beş gün itikafta kalan birisinin altıncı günü kalması vaciptir.
Soru 4: Bir şahıs 72 saat sürecek olan üç günlük itikafa girmek istemektedir. Eğer bu şahıs itikafını örneğin öğle başlatırsa ve son günde 72 iki saati tamamlayacak şekilde öğle vakti itikafı bitirirse bu itikaf sahih midir?
Cevap 4: İtikaf ilk günün başından başlayıp son günün sonunda sona ermelidir ve bir günün yarısından başlayıp son günün yarısında bitirmek sahih değildir.
Soru 5: Kendileri itikafta olduğu halde bir grup insan aynı zamanda itikafı idare etme heyetindedirler. Bu heyette olanların, itakaftaki insanların iftar ve sahur ihtiyaçlarını gidermek için alış verişe çıkmaları ve itakaf edenlerin ihtiyaçlarını temin etmeleri gerekir. Acaba bu işleri yapmak için mecsidin dışına çıkmaları onların itikafına zarar verir mi?
Cevap 5: İtakaf edenlerin yemek ve benzeri zaruri ihtiyaçlarıdan dolayı dışarı çıkan birisi bu arada kendi ihtiyacı olan şeyleride alırsa itakafına bir zarar gelmez.
Soru 6: Mescide ait dış hayata çıkmanın hükmü nedir?
Cevap 6: Mescit hükmünde olan yerlere gitmenin sakıncası yoktur. Ama mecsitten çıkmanın caiz olduğu durumlar hariç mescit dışına çıkmak caiz değildir.
Soru 7: Aşağıdaki durumlarda, mescide ait olan ama mescidin dışında olan tuvaletlere gitmenin hükmü nedir:
a- Banyo yapmak için.
b- Sünnet gusül için.
c- Abdestli olmak için.
d- Kuran okumak veya sünnet namaz kılmak için abdest almak.
Cevap 7: Yukarıdaki sebeplerden dolayı mescitten çıkmanın sakıncası yoktur. Ama ihtiyaç kadarıyla yetinlimeli ve fazla uzatılmamalıdır.
Soru 8: İster zaruri ve isterse gayri zaruri olan alışverişleri itakafta olan şahıs yapabilir mi?
Cevap 8: Eğer itakafta ihtiyaç duyulan şeyleri alınacaksa kendiliğinden sakıncası yoktur. Ama bu alış veriş mescitten çıkmayı gerektirirse bu durumda sadece itikaf halinde ihtiyaç duyduğu şeyleri satın alabilir. İtikafta olan şahsın itikafta ihtayaç duyduğu şeylerin dışında bir şeyi itikaf halinde alması caiz değildir.
Soru 9: İtikafta olanın alabileceği zaruri şeyler nelerdir?
Cevap 9: İtikaf esnasında kendisinin ve ailesinin nafakası için ihtiyaç duyulan şeylerdir.
* Yukarıda zikredilen itikâfla ilgili fıkhi hükümler Ayetullah Seyyid Ali Hamanei'nin fetvaları doğrultusunda hazırlanmıştır.