Ehlibeyt (as) Haber Ajansı ABNA - Bir gün süren söz konusu toplantı, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreterliği'nin ev sahipliğinde düzenlendi. Tahran güvenlik toplantısında, Afganistan konusu ve terörizmin tüm tezahürleriyle mücadele ele alındı.
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani dün Tahran'da Çin Ulusal Güvenlik Bakanı Chin Wen Ching ile yaptığı görüşmede, terörizmin yayılması ve bazı bölgesel ve bölge dışı ülkelerin, güvensizliği yönetme ve yönlendirme çabalarının, Afganistan'da barış ve güvenliği tehdit eden en önemli meseleler olduğunu ifade etti.
Şemhani, toplantıya katılan ülkelerin işbirliğiyle bölgede barış ve güvenliğin pekiştirilmesi için yapıcı adımlar atılabileceğini söyledi.
Bölgesel güvenlik, bölge ülkelerinin kaderini nasıl etkiliyor? Acaba Afganistan'daki güvensizlikler, diğer bölge ülkelerini ne şekilde etkiliyor?
Afganistan'daki güvensizliğin nedenlerini tespit etmek için bu ülkede güvensizliğin köklerini aramak gerekiyor.
Afganistan on yıllardır, çatışma ve münakaşalara sahne oluyor. Saldırı, işgal, NATO güçlerinin yıllardır bu ülkedeki varlığı, Afganistan'da kriz ve güvensizliklere neden olmuştur. ABD ve NATO'nun Afganistan’ı işgal edip, ardından senelerce bu ülkede askeri varlığının sürmesi sonucu, terörizmin artması ve uyuşturucu üretiminin yüzlerce kat artması olmuştur.
Ulusal Birlik Hükümeti'nin kurulmasındaki anlaşmazlıklar, farklı etnik gruplar arasındaki rekabet, radikal güçlerin ortaya çıkması gibi diğer etkenler de Afganistan'da güvenlik durumunun daha karmaşık hal almasına yol açmıştır.
Ancak gelinen aşamada kafaları kurcalayan soru şu: “Acaba Afganistan'da nasıl yeniden güvenlik sağlanabilir?”
Bu bağlamda iki görüş söz konusu:
Birincisi, Afganistan, bölgede güvenlik merkezinin çekirdeğini teşkil ediyor. Bu görüşe göre, bölgedeki güvensizliğin kaynağı, Afganistan'daki güvensizliktir. Bu yüzden, bölgede güvenliğin sağlanması için önce Afganistan'da yeniden güvenlik sağlanmalı.
İkinci görüşte ise, güvensizliklerin kaynağının Afganistan'da değil, belki dışarıdan bu ülkeye taşınmış olduğu ifade ediliyor.
Kuşkusuz, ABD'nin Afganistan'daki müdahaleleri, bu ülkeye ve bölgeye geniş çaplı güvensizlikleri dayatmıştır. Afganistan'ın bugünkü durumu müdahalelerin sonucudur. Bu nedenle, Afganistan ve bölgedeki güvensizliklerin iç ve dış etkenlerine bakmak gerekiyor.
Afganistan'da barış ve güvenlikten söz edilirken güvenliği ilgilendiren, siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel konular bir bütün olarak ele alınması gerekiyor. Başka bir deyişle, Afganistan meselelerini sadece askeri olarak incelememek gerekiyor.
Afganistan'daki sorunların çözümü için bölgesel ve uluslararası kapasiteyi devreye sokmak ve siyasi meşruluğa sahip gruplar arasında diyaloğu takviye etmek gerekiyor.
İran İslam Cumhuriyeti'nin Afganistan'da barış müzakerelerine yönelik politikası, içerideki tüm grupların halkın oyuna dayalı sağlıklı bir sürecin iktidara ortak olmasına ilişkindir.
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif son sıralarda İstanbul'da düzenlenen Asya'nın Kalbi-İstanbul Süreci Konferansı'nda yaptığı konuşmada İran'ın Afganistan hükümetinin öncülüğünde Taliban dahil tüm siyasi gruplar ve kanatların katılımıyla Afganlar arasında barış sürecini desteklediğini ifade etti.
Bölgesel işbirliği ve mutabakat yoluyla Afganistan'da barış ve güvenliğin sağlanması doğrultusunda daha önemli adımlar atılabilir kuşkusuz.
Tahran'da İran, Rusya, Hindistan, Pakistan ve Çin'in ulusal güvenlik danışmanları ve üst düzey yetkililerinin katılımıyla düzenlenen Bölgesel Güvenlik Diyalog Toplantısı da bu bağlamda görüş teatisinde bulunmak için uygun bir fırsat sayılıyor.
............
340