Uluslararası Ehl-i Beyt (a.s) Haber Ajansı – ABNA: Avrupa Üçlüsü olarak bilinen İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’a yönelik Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden yürürlüğe koymak için “tetik mekanizması”nı harekete geçirmeye hazırlanıyor. Dört diplomatın verdiği bilgiye göre, üç ülke 30 Ağustos Perşembe günü bu süreci başlatabilir. Ancak, Avrupa ülkeleri İran’ın önümüzdeki 30 gün içinde nükleer programıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımların askıya alınmasını umut ediyor.
Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, üç ülkenin yürüttüğü Cenevre’deki İran görüşmelerinin ardından, BM yaptırımlarını yeniden etkinleştirme seçeneğinin masada olduğunu doğruladı. Toplantıda, diplomatik çabaların sürdürülmesi ve kalıcı çözüm arayışları üzerinde duruldu. Sözcü, görüşmelerde kesin bir sonuca varılamamasına rağmen, yaptırımlar seçeneğinin halen gündemde olduğunu belirtti.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazem Gharibabadi, Salı günü yaptığı açıklamada, ülkesinin diplomasiye bağlılığını ve her iki taraf için faydalı bir çözüm arayışını vurguladı. Gharibabadi, Avrupa Üçlüsü ve BM Güvenlik Konseyi’nin doğru karar vermesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, BM Güvenlik Konseyi’nin 2015’te imzalanan ve nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı kararını ele aldıklarını belirtti.
Cenevre görüşmeleri, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) İran’daki nükleer sahalara yeniden erişim talebini değerlendirdi. Amaç, ya diplomatik bir çözüm bularak anlaşmayı canlandırmak, ya da 2015 anlaşması kapsamında kaldırılan yaptırımların geri gelmesine zemin hazırlamaktı.
Bu yılın başlarında Avrupa ülkeleri ve ABD, İran’ın Ağustos ayı sonuna kadar belli şartları yerine getirmemesi durumunda tetik mekanizmasının devreye gireceği konusunda uzlaşmıştı. Bu şartlar arasında ABD ile müzakerelerin yeniden başlaması, UAEA’nın sahalara erişimine izin verilmesi ve yüksek oranda zenginleştirilmiş 400 kilogramdan fazla uranyumun durumunun netleşmesi yer alıyordu.
UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, Çarşamba günü, ajans denetçilerinin 7 haftadan uzun süren aranın ardından İran’a geri döndüğünü ve çalışmalarına yeniden başlayacaklarını açıkladı. Buna karşılık, İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi, denetçilerin ülkeye girişinin Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi kararıyla gerçekleştiğini ve ziyaretin esas amacının Bushehr nükleer santralinde yakıt değişim sürecinin denetlenmesi olduğunu vurguladı. Irakçi, bazı milletvekillerinin iddialarının aksine, parlamentonun onayladığı kanunun ihlal edilmediğini ifade etti. Kanun, Ajans’a yapılacak işbirliğinin ulusal konsey kararıyla sınırlandırılmasını öngörüyor.
Bununla birlikte bugün İran parlamentosunun bazı üyeleri, Bushehr santrali ve Tahran Araştırma Merkezi’nde yapılan denetimlere karşı çıktı. Parlamenterler, 26 Haziran’da kabul edilen ve Koruyucu Konsey tarafından onaylanan kanunun ihlal edildiğini belirtti. Bu kanun hükümetten UAEA denetçilerini engellemesini ve denetim faaliyetlerini askıya almasını talep ediyor. İran, UAEA’yı İsrail ve ABD’nin saldırılarına zemin hazırlamak ve casusluk faaliyetlerine ortak olmakla suçlamaktadır.
Bu gelişmeler, 2015 nükleer anlaşmasının kırılgan zeminde olan geleceği ve İran ile Batı arasındaki diplomatik ilişkilere ciddi gölge düşürmektedir. Avrupa Üçlüsü’nün yaptırım mekanizmasını aktif hale getirmesi, bölgedeki gerilimi daha da artırabilirken, diplomasinin son bir umut ışığı olarak korunması çabaları devam ediyor.
yorumunuz