Afganistan'ın 40 seneyi aşkın bir süredir iç savaşlar ve işgallerden dolayı ciddi elektrik sıkıntısı yaşamakta ve ihtiyaçlarının yaklaşık yüzde 75'ini İran, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ithal ediyor. Geçen 20 senede ve Cumhuriyeti döneminde de Afganistan'ın elektrik sektörü dahil alt yapısının yeniden inşası için ciddi bir girişim yapılmadı ve Afganistan enerji ihtiyaçlarının büyük kısmını yine ithal etmek zorunda kaldı.
İran İslam Cumhuriyeti ise her daim Afganistan halkının yanında yer alarak bu ülkenin sorunlarının kaldırılmasına yardıma hazırlığını deklare etmiştir.
Siyaset uzmanlarından Muhammed Hüseyin Caferi bu bağlamda şöyle diyor: Afganistan'ın sorunlarının büyük kısmı alt yapı ile ilgilidir ve bu alanda uygun yatırım yapılmalıdır.
Afganistan'ın önceki hükümeti döneminde ABD'nin baltalamaları nedeniyle Kabil yönetimi ülkenin elektrik ihtiyaçlarının temini için ciddi bir girişimde bulunamadı. Ancak gelinen aşamada bu fırsat ve imkanın sağlandığı düşünülüyor. Elektrik sanayinin yanısıra, Muhammed Yunus İranlı tüccarlardan Afganistan'dan maden, tarım, sağlık ve ulaştırma alanlarında da yatırım yapmasını talep etti.
Kuşkusuz Afganistan'ın karşı karşıya kaldığı yoğun sorunlara göre, bu ülkenin çeşitli alanlarında yatırım fırsatları oldukça fazladır. Buna rağmen Taliban ülkenin yeni iktidarı olarak yabancı yatırımcıların yatırımı için uygun zemin sağlaması bekleniyor. Kuşkusuz yabancı yatırım ile Afgan göçmenlerin geri dönüşü için iyi bir durum sağlanmış olacaktır. Çünkü ekonomik durumun iyileşmesini bekleyen çok sayıda Afgan, bu anı görmek istiyorlar. Göçmen Afganlar'ın çeşitli alanlarda elde ettikleri deneyim ve becerilerle bu ülkenin birçok projesinde etkin rol ifa edebilecekler.
Afganistan gelişmelerini takip eden uzmanlardan Gulam Hüseyin Naseri de bu hususta şu değerlendirmede bulunuyor: Afganistan halkının İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik oldukça olumlu bakışına göre, Afganistan'da herhangi bir yabancı yatırımın İran İslam Cumhuriyeti ve Afganistan halkının mülahazalarının iktidar olarak Taliban tarafından dikkate alınmasıdır ve Taliban Afganistan'da yabancı yatırım için zemin ve koşulları, Afganistan halkının kabul edebileceği şekilde sağlamalıdır.
Sonuç olarak İran İslam Cumhuriyeti, teknik ve mühendislik, inşaat, elektrik, tarım, tıp ve çeşitli sanayiler, gıda ve otomotiv sektörleri gibi birçok alanda büyük kabiliyetlere sahip olduğu için Afganistan'ın iç ihtiyaçlarının önemli bölümlerini kolaylıklar tedarik edebilir. İran islam Cumhuriyeti ile Afganistan, dil, din, kültür ve medeniyet ortaklıklarına göre, Tahran her daim Afganistan halkının sorunlarının çözümüne katkıda bulunmaya hazırdır.
Kuşkusuz İran İslam Cumhuriyeti bu doğrultuda hareket edecek. Ancak Taliban da, ikili işbirliği çerçevesinde, İranlı tüccarlar, iş insanları ve sanayicilerin Afganistan'da faaliyeti ve yatırımı için gereken zemini sağlaması şarttır. Bu hususta en önemli mesele iyi komşuluk gereksinimlerini yerine getirmek ve kamuoyunun taleplerine kulak vermek ve ikili anlaşmaları hayata getirmek gerekiyor.
342/