Uluslararası Ehlibeyt (a.s)Haber Ajansı -ABNA- Tahran’dan hareket eden İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Orta Asya’daki iki kritik ülkeyi kapsayan diplomatik ziyaret programı çerçevesinde önce Kazakistan’a, ardından Türkmenistan’a geçmeyi planlıyor. Ziyaretlerin merkezinde enerji iş birliği, ulaştırma koridorları ve bölgesel güvenlik başlıklarının yer aldığı belirtiliyor.
Diplomatik kaynaklara göre görüşmelerde, Hazar havzasındaki ekonomik projeler, ticaret hacminin artırılması ve altyapı yatırımlarının hızlandırılması konuları öncelikli gündem maddeleri arasında bulunuyor. Özellikle İran’ı Orta Asya’ya bağlayan transit hatların geliştirilmesi ve yaptırımlar altında alternatif ticaret mekanizmalarının güçlendirilmesi konularında kapsamlı istişareler yapılacağı ifade ediliyor.
Ziyaret kapsamında İran heyetinin, Kazakistan ve Türkmenistan’daki üst düzey yetkililerle ikili görüşmeler gerçekleştirmesinin yanı sıra ortak çalışma komisyonlarını yeniden yapılandırması da bekleniyor. Bölgesel kaynaklar, bu temasların yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda siyasi koordinasyon ve güvenlik alanlarında da yeni bir dönemin kapısını aralayabileceğini belirtiyor.
Tahran yönetimi, Orta Asya açılımını uzun süredir dış politikasının stratejik ayaklarından biri olarak görürken, bu ziyaretlerin İran’ın bölgedeki diplomatik ağırlığını artırmaya dönük önemli bir adım olduğu değerlendiriliyor.
İran’ın Kazakistan ve Türkmenistan ile ilişkilerinin gelişmesi, Özbekistan ve Kırgızistan gibi bölgedeki diğer ülkelerle işbirliğinin de genişlemesini sağlayacaktır. İran’ın altyapı projeleri, demiryolu ve karayolu hatları, tarım ve hafif sanayi alanlarında Orta Asya ülkeleriyle işbirliğini geliştirme potansiyeli oldukça yüksektir.
Siyasi ve güvenlik boyutunda ise İran’ın Kazakistan ve Türkmenistan ile yakın işbirliği, dış güçlerin nüfuzunu azaltmak için ortak bir cephe oluşturabilir. İran ve Orta Asya ülkeleri, terörizm, uyuşturucu kaçakçılığı ve sınır krizleri gibi ortak sorunlarla karşı karşıyadır. Güvenlik ve istihbarat işbirliği, bu tehditlerin kontrol altına alınması için uygun bir zemin oluşturur.
Kültürel ve sosyal açıdan da İran ile Orta Asya ülkeleri arasında dilsel, dini ve medeniyetsel derin bağlar bulunmaktadır. Bu ortaklıklar kültürel, akademik ve turistik işbirliklerini teşvik eder. Kültürel ve bilimsel etkinliklerin düzenlenmesi ile Farsça’nın güçlendirilmesi, İran’daki akademik ve kültürel kurumlarla Orta Asya’daki kültürel kuruluşlar arasındaki bağları daha da derinleştirecektir.
İran’ın Şanghay İşbirliği Örgütü’ndeki aktif varlığı ve Avrasya Ekonomik Birliği ile etkileşimi, İran’ın Orta Asya ve genel olarak Avrasya bölgesindeki konumunu güçlendirmektedir.
Cumhurbaşkanının Kazakistan ve Türkmenistan ziyareti, Tahran’ın Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olacaktır. Bu ziyaret yalnızca iki önemli ülkeyle ikili ilişkileri güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda İran’ın Orta Asya’nın jeopolitik dinamiklerinde daha aktif bir rol üstlenme kararlılığının açık bir mesajı olacaktır.
Pezeşkiyan’ın Kazakistan ve Türkmenistan ziyareti, İran’ın Orta Asya ile çok katmanlı ilişkilerini derinleştirme hedefini ortaya koymaktadır. Bu ilişkiler, İran’ın güvenliğini güçlendirebilir, ekonomik kalkınmayı artırabilir, kültürel nüfuzunu genişletebilir ve Avrasya’daki jeopolitik konumunu yükseltebilir. Bu ziyaret, İran’ın Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olabilir ve etkileri tüm Avrasya bölgesine yayılabilir.
yorumunuz