24 Mayıs 2023 - 09:07
Paşinyan'ın Aliyev'e barış önerisinin tekrarlanması

Moskova oturumunun arifesinde, Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan, bir kez daha Azerbaycan Cumhuriyeti ile barış anlaşması önerisini tekrarlayarak, ikili toprak ihtilaflarının sonlanmasını istedi.

Ermenistan Başbakanı 22 Mayıs Pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Karabağ'da yaşayan Ermenilerin haklarının garanti altına alınması şartıyla Erivan ile Bakü arasında bir barış anlaşması imzalamak için Karabağ konusunda anlaşmaya hazır olduğunu açıkladı. Bu bağlamda Paşinyan Karabağ'ı Azerbaycan cumhuriyetinin bir parçası olarak tanımaya hazır olduklarını belirtti. Nikol Paşinyan ayrıca "Uluslararası toplumun görüşü bu karara giderek daha fazla odaklanıyor. Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti sırasıyla 29.800 kilometrekare ve 86.6 bin kilometrekare toprak bütünlüğü konusunda birbirlerini koşulsuz ve şartsız olarak tanımalıdır. Dağlık Karabağ Ermenilerinin haklarının ve güvenliğinin garanti altına alınması için Bakü ve Dağlık Karabağ yetkilileri arasında bir diyalog olmalıdır". dedi. Nikol Paşinyan, komşu ülkelerle barışın sağlanmasını ve ilişkilerin normalleştirilmesini Ermenistan'ın güvenliğinin teminatına bağlı olduğunu belirterek  "Halkımızın istediği ve beklediği de bu" dedi.

Siyasi meseleler uzmanı ve analisti "Hakub Badalian" Ermenistan Başbakanı'nın son açıklamalarıyla ilgili olarak şunları söyledi: "Yanılmıyorsam Paşinyan şu ifadeleri kullandı. Ermenistan, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü tanıyor. 86.600 kilometrekare yüzölçümüne sahip bir Azerbaycan'dan söz ediyor."   Aynı zamanda, bu Ermeni siyasi yorumcu şunları söyledi: "Tekrarlanan müzakerelere rağmen, mevcut durum, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasında somut anlaşmalar için herhangi bir ön koşulun bulunmadığını ve sürdürülebilir barış ve bunu garanti altına alma olasılığını kabul etmeyi gerektiriyor." 

Ermenistan Başbakanı'nın açıklamaları gündeme gelirken, kendi kendini Cumhuriyeti ilan eden Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin Savunma Bakanlığı 22 Mayıs Pazartesi günü ateşkes şartlarının Azeri güçleri tarafından ihlal edildiğini duyurdu. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin temas hatlarındaki askeri hareketleri, İlham Aliyev hükümetinin yetkililerinin yabancıların da desteğiyle üçüncü Karabağ savaşıyla ilgilenmeye devam ettiğini gösteriyor. Bu arada üçüncü Karabağ savaşında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ikinci Karabağ savaşında olduğu gibi kazanıp kazanamayacağı belli değil. Özellikle yabancı taraflar, siyasi çıkarları ve ekonomik çıkarları garanti altına almak koşuluyla İlham Aliyev hükümeti ile işbirliği yapıyor.

Aynı zamanda, Ermenistan Başbakanı'nın yaptığı açıklamalarda, çeşitli biçimlerde ve Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan'ın topraklarının toprak bütünlüğüne vurgu yaparak, üstü kapalı olarak Azerbaycan Cumhuriyeti'nin taleplerine cevap vermeye çalıştığına da dikkat edilmelidir. Toprak devri konusunda Aliyev ve Erdoğan hükümetleri son dönemlerde büyük ısrar yapsa da Ermenistan bunu reddetmiştir. Buna rağmen son aylarda çeşitli sahalarda bölge ülkelerinin siyasetçilerine yalanlar atfeden ve asılsız haberler veren Bakü medyası, Ermenistan'dan toprak almaya adım adım yaklaşıyor. İki hafta önce Bakü medyası, yalan haberleri Rusya'nın Azerbaycan'daki büyükelçisiyle yaptığı bir röportaja dayandırarak Ermeni tarafını bu konumundan uzaklaştırmaya çalıştı. Geçen hafta aynı medya, İran'ın Ermenistan büyükelçisine yalan atfederek, İran ve Rusya'nın pozisyonları konusunda Erivanlı yetkilileri tereddüte düşürmek için bir kez daha aynı politikayı yürüttü. Ancak Ermenistan Başbakanı'nın son dönemdeki tutumu, çeşitli konularda farkındalık içerisinde olduğunu ve Ermenistan ile İran arasındaki sınırı kaybetmemek için Ermeni halkına her türlü fedakarlığı yapmaya hazır olduğunu göstermiştir.

Sonuç olarak, Ermenistan Başbakanı'nın İlham Aliyev hükümetine Dağlık Karabağ barış anlaşmasının imzalanmasını her teklif ettiğinde Azeri tarafından anlamlı bir sessizlikle buna cevap verdiğini gözden kaçırmamak gerekir. Çünkü Azeri tarafı, Güney Ermenistan'ın topraklarını yabancıların yardım ve desteği ile almakta ısrar ediyor. Ancak Ermeni tarafı, İran ile olan sınırını Azeri ve Türk taraflarına sunmak istemiyor.

Ermenistan'ın İran ile sınırı korunursa, bu Güney Kafkasya ülkesinin Kuzey-Güney karayoluna bağlanması, düşman gördüğü ülkelerin yollarına ihtiyaç duymadan milyarlarca dolarlık arazi geliri sağlayabilir. Bu toprak geçiş geliri kalıcıdır ve ilk aşamada, Ermenistan'ın üç milyonluk nüfusunu mevcut yetersiz gelirlerden inanılmaz derecede yüksek gelirlere yükseltmek için 30 yıllık bir plan sağlayacaktır. Ermenistan'ın Kuzey-Güney Uluslararası Koridoru projesine katılmasının bu ülkenin tüm ekonomik kalkınma hedeflerini yerine getireceği açıktır.

342/